Ածխածին: Բոլոր մյուս նյութերի համեմատ ածխածնի շրջանառությունը կատարվում ավելի ուժեղ: Ջրային օրգանիզմներն օգտագործում են ածխածնի միացությունները իրենց կմախքը կազմելու համար: Ածխածինը էկոհամակարգերւոմ իրոք ուի զգալի նշաակություն՝ ≤ապրելու≥ նշանակություն:Մարդու տնտեսական գործունեության հետևանքով ձևավորվում են յուրատեսակ էկոհամակարգեր` ագոէկոհամակարգեր: Ագրոէկոհամակարգերի օրինակ կարող են ծառայել արհեստականորեն ստեղծված այգիները, բանջարանոցները, խոշոր անսնապահական համալիրները, արոտավայրերը, մարգագետինները: Ի տարբերություն բնական էկոհամակարգերի, ագրոէկոհամակարգերը մարդկանվ միջամտությամբ... Читать далее →

Սննդային շղթաներ Գիշատիչները սնվում են բուսակեր կենդանիներով, իսկ գիշակեր (լեշակեր) կենդանիները՝ գիշատիչներով։ Ստացվում է, բույսերում կուտակված էներգիան սննդի միջոցով փոխանցվում է գիշակերներին։ Նույն տարածքում բնակվող կենդանիներն ու բույսերը սերտորեն կապված են սննդի և էներգիայի հոսքերով։ Այդ փոխադարձ կապերն էլ առաջացնում են սննդային շղթաներ։ Սննդային շղթայի օրինակներ կարելի է տեսնել ամենուրեք։ բույս – խոտակեր կենդանի բույս – խոտակեր կենդանի – գիշատիչ բույս – խոտակեր կենդանի – առաջնային գիշատիչ – երկրորդային գիշատիչ Պարտեզի էկոհամակարգում, օրինակ, թիթեռների թրթուրները սնվում են կաղամբով։ Այդ բույսի տերևներում ամփոփված էներգիան փոխանցվում է թրթուրներին։ Եթե կեռնեխը սնվի... Читать далее →

Մոնտի Ալեգրի պետական պարկը գտնվում է Պարա նահանգի Մոնտի Ալեգրի մունիցիպալիտետում։ Զբաղեցնում է 3․678 հա տարածք։ Պարկն ամբողջությամբ ներառում է Պայտունա բնապահպանական պահպանվող տարածքը։ Մոնտի Ալեգրին հարուստ է լեռնային տարածքներով և հովիտներ, որոնք բաղկացած են քարանձավներից՝ ժայռապատկերներով և հնագիտական վայրերից։ Վերջիններս վերաբերում են ամերիկացիների ծագման գիտական ուսումնասիրություններին։ Տարածաշրջանում հանդիպող երկարապոչ թութակը (Aratinga maculata) հանդիսանում է էնդեմիկ կենդանատեսակ։... Читать далее →

Բնական ռեսուրսների շահագործում, բնական ռեսուրսների օգտագործումն է տնտեսական աճի համար՝ երբեմն նաև շրջակա միջավայրիվատթարացման հաշվին։ Այն ի հայտ է եկել 19-րդ դարում՝ արդյունաբերական մասշտաբով, քանի որ հումքերի (օրինակ՝ հանքարդյունաբերություն, շոգեքարշի արտադրություն և մեքենաշինություն) արդյունահանումն ու վերամշակումը զարգացել էին ավելի շուտ, քան եղել է նախաարդյունաբերական տարածքը։  20-րդ դարում էներգիայի սպառումն արագորեն աճեց։ Այսօր աշխարհի էներգիայի սպառման մոտ 80%-ը ապահովվում է հանածո վառելիքի արդյունահանմամբ, որը բաղկացած է նավթից, ածուխից և գազից։ Մարդկանց կողմից շահագործվող չվերականգնվող ռեսուրսներ  են նաև  օգտակար հանածոները, ինչպիսիք... Читать далее →

Հարուցիչը ֆիլտրվող վիրուսն է, որը մարդու օրգանիզմ է թափանցում Phlebotomus pappatasi մլակների խայթման ժամանակ։ Գաղտնի շրջանը տևում է 3-6 օր։ Հիվանդությունն սկսվում է հանկարծակի, ուղեկցվում ջերմության բարձրացմամբ (39,5-40,5 °C, տևում է 3-5 օր), գլխացավերով։ Ցավեր են առաջանում նաև աչքերը շարժելիս, ձկնամկանների, թիկունքի և սրբանոսկրի շրջաններում։ Վիրուսն արյան մեջ հայտնաբերվում է հիվանդության սկզբից 24-36 ժ անց։ Մլակային... Читать далее →

Երկիր մոլորակում կյանքի առաջացումն ու տարբեր տեսակ կենդանի էակների կողմից կարիքները հոգալուն ուղղված ջանքերը աղբի առաջացման պատճառ դարձան: Իրականում սկզբում թափոնները ինքնին սննդային շղթայի մաս էին կազմում և այդ ցիկլը մարսվում էր բնության կողմից մինչև այն ժամանակ, երբ մարդը ձեռք բերեց տեխնոլոգիաներ, մասնավորապես վերամշակվող արդյունաբերության ոլորտում, ընդորում բնական ռեսուրսները որպես հումք օգտագործելով, մարդը փոքրացրեց այլ... Читать далее →

Անապատացում, չորային շրջաններում մարդու գործունեության հետևանքով հողի բերրիության աստիճանական անկման, բուսական ծածկույթի նոսրացման (երբեմն անհետացման) շարժընթացների ամբողջություն։ Անապատացման հիմնական պատճառներն են անտառապատ տարածքների կրճատումը, գերարածեցման հետևանքով արոտավայրերի դեգրադացումը, լճերի, գետերի, ջրային պաշարների անխնա օգտագործումից տեղանքի չորացումը, ստորերկրյա ջրերի բարձրացման պատճառով վարելահողերի աղակալումը, կանաչ գոտիների ոչնչացմամբ պայմանավորված բնակավայրերի չորայնությունը և այլն։ Անապատացումը սպառնում է հատկապես սոցիալ-տնտեսական... Читать далее →

Համեմատել հիմանական վառելիքային ռեսուրսները (նավթ, բնական գազ, ածուխ): Դիտարկելով դրանք տնտեսական, ռեսուրսապահովության և էկոլոգիական տեսանկյուններից: Համեմատել էլեկտրաէներգիա ստացման ավանդական և այլընտրանքային աղբյուրները, առանձնացնելով դրանց դրական և բացասական կողմերը:   1) 1. Ածուխ և գազ:Ինչպես ածուխը նաև գազը հանվում է ընդերքից։ Այս դեպքում գազը հանելը ավելի հեշտ է:Գազը ընդերքից հանելու համար այդքանել հսկայական տարածքներ չեն ոչնչանում ինչքան ածուխը հանելիս:Ածուխ հանելու... Читать далее →