Լրացրու տառերը և կետադրիր։

Երկինքը տեղ֊տեղ ծածկված էր թուխպերով։ Սառը քամին անգթորեն ծեծում էր քսանամյա երիտասարդի կուրծքն ու արևախանձ դեմքը։ Նա պատշգամբի բազրիքին կռթնած նայում էր գյուղի կողմը։ Լուռ ու մութ էր գյուղը, չկար ոչ մի ճրագ, ոչ մի ձայն։ Միայն ներքևի զառիվայրից թույլ կաղկանձ էր լսվում, կարծես մրսում էր մի լքված, մոռացված շուն։ Մեկ էլ հեռվից կարելի էր ունկնդրել գետի խուլ վշշոցը։ Ջրաղացի առաջ մի փոքրիկ կրակ պեծին էր տալիս։

«Երանի դրանց», – մտածեց երիտասարդը, – «մինչև լույս զրույց կանեն»։

Սարի հետևից լուսինը պռունկը հանեց։ Երիտասարդն իջավ սանդուղքով։ Շունը մոտեցավ նրան, փաթաթվեց նրա ոտքերին՝ մեղմորեն քսվելով անդրավարտիքի փողքերին։

Չամբար, Չամբար, – փաղաքշական ձայնով ասաց նա։

Շունը վազեց դարպասի կողմը, մի քանի անգամ հաչեց, ապա էլի հետ վազեց։

2. Մեծատառերը թող այնտեղ, որտեղ դրանք հարկավոր են․

ՄԵԾ ՀԱՅՔԻ ԱՅՐԱՐԱՏ ՆԱՀԱՆԳԻ ԱՐՇԱՐՈՒՆԻՔ ԳԱՎԱՌՈՒՄ՝ ԱՅՆՏԵՂ, ՈՒՐ ՄԱՅՐ ԱՐԱՔՍԸ ԵՎ ԱԽՈՒՐՅԱՆԸ ԽԱՌՆՎՈՒՄ ԵՆ ԻՐԱՐ ԵՎ ԿԱԶՄՈՒՄ ՄԻ ՀԱՐԹ ԹԵՐԱԿՂԶԻ, ՄԵԾԱԶԴԵՑԻԿ ՆԱԽԱՐԱՐՆԵՐԻՑ ՄԵԿԻ ԱՊԱՐԱՆՔՆ ԷՐ։

Մեծ Հայք Այրարատ նահանգի Արշարունիք Գավառում`այնտեղ, ուր մայր Արաքսը եվ Ախուրյանը խառնվում են իրար և կազմում մի հարթ թերակղզի, մեծաջդեցիկ նախարարներից մեկի ապարանքն էր

3․ Գրիր ածականից կազմված տասը հատուկ անուն։

4․ Բացիր  հապավումները․

ՄԱԿ, ԱՊՀ, ՀԷԿ, ՋԵԿ, ԲՈՒՀ, ՆԳՆ, ՀՀ, ՌԴ, ԱԳՆ։

ՄԱԿ – Միջազգային ազգերի կազմակերպություն

ԱՊՀ – Անկախ Պետությունների Համագործակցություն

ՀԷԿ – Հիդրոէլեկտրակայան

ՋԵԿ – Ջերմաէլեկտրակայան

ԲՈՒՀ – Բարձրագույն ուսումնական հաստատություն

ՆԳՆ – Ներքին գործերի նախարարություն

ՀՀ – Հայաստանի Հանրապետություն

ՌԴ – Ռուսաստանի Դաշնություն

ԱԳՆ – Արտաքին գործերի նախարարություն

5․ Ընդգծիր այն  բառերը որոնցում կա ց- նախածանցը․

Ցայսօր, ցպահանջ, ցամաք,ցայգ, ցարդ, ցնցոտի, ցնցուղ, ցտեսություն, ցողաթաթախ, ցին, ցմահ, ցավագար, ցուցամատ, ցցվել, ցերեկ։

****************************************************************************************

Նախադասության գլխավոր անդամներ, ստորոգյալ։ Ընդգծել ենթակաները, դուրս գրել ստորոգյալները, նշել պարզ են, թե բաղադրյալ։

Վայրի վարազի պես էր անտառապահ Պանինը։ Մի հրեշ էր նա անտառապետի տարազով, կոկարդով գլխարկը գլխին։ Անտառում հանկարծ կերևար, փայտահատի կողքին կկանգներ, կնայեր, թե ինչպես նա արագ կացնահար է անում ծառը։ Մեկ էլ, թաքստոցից դուրս կգար, կմռնչար այնպես, որ արջերն էլ էին քնից զարթնում և որջերում մռռում։ Լեղապատառ փայտահատին մնում էր կամ փախչել, կամ օձի պես ծռմռատել Պանինի մտրակի հարվածների տակ։

Պանինը որսորդ Էր։ Վեց շուն ուներ, մեկը մյուսից կատաղի։ Շների հետ որսի էր գնում Մթնաձորի խորքերը։ Ձմռան լուսնյակ գիշերներին, երբ վախից ոչ ոք չէր մոտենում Մթնաձորին, Պանինի շներն անտառի բացատում արջի հետ էին կոխ կենում, կամ հալածում էին խրտնած պախրային։

Պանինը վազում էր շների հետևից, հրճվանքից ճչում։ Գիշերվա որսը նրա համար հարազատ տարերք էր։

Առավոտը բացվում էր, ձյունի վրա արյան շիթեր էին երևում, այստեղ-այնտեղ խառնիխուռն հետքեր, խեղդված գայլի դիակ, կոտրատած ճղներ։ Մի փչակի մոտ նստում էր Պանինը, մինչև շները որսի միսն ուտեն։

Նա սպանած և ոչ մի կենդանու ձեռք չէր տալիս և շներին կշտացնելուց հետո վերադառնում էր տուն։ Եթե ճանապարհին տեսներ մեկին գողացած փայտը շալակին, Պանինի շները պիտի հարձակվեին նրա վրա, հալածեին, մինչև քափ-քրտինքի մեջ կորած, արյունլվա մարդը կարողանար մի տեղ պատսպարան գտնել։

*****************************************************************************************

Ուղղակի  խոսքի  վերածումը անուղղակի  խոսքի 

Ուրիշի ուղղակի խոսքը անուղղակի խոսքի վերածելիս կատարվում են մի շարք փոփոխություններ, այդ փոփոխություններն են`

1) Խոսքի մեջ եղած հեղինակի խոսքը, որ դիրքում էլ լինի, գալիս է նախադասության սկիզբ:

2) Հեղինակի խոսքին հաջորդում են որ, թե շաղկապները:

3) Ուղղակի խոսքի մեջ եղած կոչականը կարող է գլխավոր նախադասության մեջ դառնալ լրացում: 

4) Եթե ուղղակի խոսքի մեջ հեղինակի խոսքում գործողություն կատարողները երրորդ դեմքով դրված անձեր են, ապա ուղակի խոսքի մեջ եղած ես, իմ, ինձ, ինձնից, ինձնով (մենք, մեր, մեզնից, մեզնով)  դերանուններին  փոխարինում են երրորդ դեմքի ինքը, իր, իրենից, իրենով դերանուները, իսկ դու, դուք  դերանուններինփոխարինում են երրորդ դեմքի նա, նրանք դերաննուները:

5) Ուրիշի  ուղղակի խոսքի մեջ եղած ձայնարկությունները, վերաբերականները անուղղակի խոսքում դուրս են ընկնում: