ՄՈՎՍԵՍ ԽՈՐԵՆԱՑԻ

ՈՂԲԸ

Էրնեկ ես անո´ր կու տամ, որ առեր իւր եարն է փախեր,Ոնց որ ըզկամուրջն անցեր, ջուրն ելեր, զկամուրջն է տարեր.Ձընիկ — եղեմնիկ եկեր, զոտվընուն հետքն է կորուսեր.Առեր, ի պաղչան մըտեր, ցորեկով զդընչիկն է պագեր:
2.Քանի դու ինձի էիր, նայ կանաչ ու ցօղն ի վրայ.Երբ դու որ յիսնէն ելար, ձիւն երեկ` եղեմն ի վըրայ.Թէ այլվ´ի ի յի´ս դառնաս ու կենաս խելացդ ի վըրայ.Երթամ, բարկ արե´ւ լինամ, գամ, կանգնիմ կամարիդ վըրայ:Լոյս ծագեմ ի քո վըրայ, որ սաստի´կ ձիւնըն վերայ:
3.Ուր էիր, ուսկի՞ց եկար, քան զամէն ծաղիկ դու պայծառ.Եկիր ւ´ի հոգիս մըտար, չես ի տար պահիկ մի դադար.Սըրտիս մէջն ի ժուռ եկար, ւ´ելնելու ճարա´կ չի գըտար.Զարկիր ի գըլխուս վերայ, ւ´աչերուս ի վար թափեցար:
4.Այս աստընվորիս վերայ երկու բան ողորմ ու լալի.Մէկ` որ սիրոյ տէ´ր լինի, Մէկ` որ գա´յ ըրողն ու տանի:Մեռածըն գէմ չէ´ լալի, որ ունի զիւր խոցն ալանի.Եկէ´ք, զողորմուկս տեսէք, ոչ մեռած է, ոչ կենդանի
5.Աչերդ է ծովէն առած, եւ ուներդ է ի թուխ ամպէն.Այդ քո պատկերքդ սուրաթըդ ի վարդին կարմիր տերեւէն.Ուր որ դու կանգնած լինիս, չէ պատեհ վառեն մոմեղէն.Ծոցուդ լոյսըն դուրս ծագէ, գէմ ելնէ մեռելն ի հողէն:
6.Սո´ւտ է, որ կ´ասեն, եղբա´րք, թ´ընտանի կաքաւ չի լինի.Մէկիկ մ´ես երէկ տեսայ, — ւ´երնեկ է զիր տէրն որ ունի.Իր օնքն էր ղալամով քաշած, ւ´իր բերանըն շաքարով ի լի.Զմեռելն այլ ի գիրկն առնու, ի ծոցուն հանէ կենդանի:
7.Լուսի´ն, պարծենաս, ասես. Լուս կու տամ ես աստընվորիս:Ահա´ հողեղէն լուսին ի գըրկիս´ւ երեսն երեսիս.Թէ չես աւատալ այս գերուս, յե´տ տանեմ ըզփէշ կապայիս,Վախեմ` սիրոյ տէր լինիս, լուս պակա´ս տաս աստընվորիս:
8.Ի՞նչ անեմ, կամ ի՞նչ լինամ, յո´ւր տեսնում աղւոր, նայ սիրեմ,Թէ զյաւիտենից պատճառն եմ ուսել, ես երթամ, ասեմ,Զաղէկըն այլ գիրկս առնեմ, ւ´աստուծոյ երթամ, ցըցընեմ,- Զաղէկըն դո´ւ ստեղծեցիր, ինձ յէ՞ր մեղք դընես, թէ սիրեմ:
9.Լուսինն ի սարէն փըրթաւ, ի´նքն ու իւր աստըղըն ի հիտրաց.Զաղուորն ի գիրկըս առի, պագ առի երկուքս ի հիտրաց.Ըստեղծողն իր բերնովն ասաց. Մի´ թողուր զատ եարդ ի ձեռաց.Հընցկուն պէլըման աղուոր չե´մ ստեղծեր երկուքն ի հիտրաց:
10.Հընցեղ եմ ի քո սիրուդ, որ տըղեկըն ծիծ չէ կերել.Մարիկըն վաղուց մեռել, ու տըղեկն որբուկ մընացել:Ջուր տուր իմ ծարաւ լերդիս, քո սիրուդ ի տապն եմ ընկել.Խօսէ´, որ առնում իխրար, ես յետի նէֆէսս եմ եկել:
11.Ես ան հաւերուն էի, որ գետինըն կուտ չուտէի.Թըռչ´ի երկընօքն երթ´ի, թէ սիրոյ ակնատ չընկնէի.Ակնատն ի ծովուն միջին`էր լարած ‘ւ ես չգիտէի.Ամէն հաւ ոտօքն ընկնէր, ես ոտօքս ու թեւս աւելի:
12.Ա´յ, գընա´, չի պիտիս դուն ինձ, լուկ պեզա´ր իմ սիրտս ի քենէ.Զերայ խոցեցիր դուն զիս, լուկ վերցաւ սիրտըս ի քենէ.Թէ գան ու զքեզ ջուր ասեն, կամ ջըրին ճարակն ի քենէ´,-Տարեկ մի ծառուած կենամ, չի խըմե´մ կաթիկ մ´ի քենէ:
13.Երբ որ ես պըզտիկ էի, կանչեին ինձ ոսկի տըղայ.Մեծցա, սիրու տէր եղայ, երեսիս գոյնըն կու գընայ.- Մանկտի՜ք, ձեր արեւն ասեմ, որ սիրուն` քարըն չի դիմնայ.Սիրուն` քար ւ’երկաթ պիտի, պողպատէ դըռնակն ի վերայ:
14.Այդ քո ստեղծողիդ համար, երբ քայլես, զուներդ մի´ շարժեր.Այդ քո աչերուդ խընճերն`շատ մարդու աիւն է խըմեր.Խօշ եա´ր, արեւուդ համար, որբուկ եմ, զիս մի´ լացըներ.Տըղայ եմ, չեմ ի կենար, զիս ի քո կրակըդ մի´ ձըգեր:
15.Ես աչք ու դու լոյս, հոգի, առանց լո´յս` աչքըն խաւարի.Ես ձուկ ու դու ջուր, հոգի, առանց ջո´ւր` ձուկըն մեռանի.Երբ զձուկն ի ջրէն հանեն ւ’ի այլ ջուր ձըգեն, նայ ապրի,Երբ զիս ի քենէ զատեն, քան զմեռնելն այլ ճար չի լինի:
16Հանցգուն եմ ի քո սիրուդ, զինչ ամպերըն կ’առնեն շառափ.Զայդ երկիրն ամէն գիտէ, սիրօյ տէր եմ հետ քեզ խարապ.Այս իմ նենգաւոր աչերս չի կենար մէկ պահ մի պարապ.Կուլայ, զօրն ըզքե´զ կ’ուզէ, չի´առներ այլ մարդու տօլապ:
17.Կօզա´լ, մի´ հագնիր կապուտ, մի´խաղար ու տար թեւերուդ.Մի´ գար ւ’ի դըռնովն անցիր, մի´ ճօճար, կօզա´լ, արեւո~ւդ.քո հարն ալ շատ վարձկ արեր, շատ կարմունճ կապեր գետերուն.Դուն ալ մէկ վարձկունք մ´արա, պագ մը տուր դընչիդ մօտերուն:
18.Կարմի´ր ճերմակ երես, ա՜մ քանի՞ դու զիս պիտ էրես.Քանի որ մէջիս նըստիս, ուներովդ հետ ինձ զըրուցես.Կոճկեկդ այլ արձակ այնես, ու ճերմա´կ ծոցըդ ցըցընես.Կու վախեմ` թողուս, ելլես, ու ծոցէդ մահրում մընամ ես:
19.Ի՞նչ անեմ, կամ ի՞նչ լինիմ, տէր չունիմ, որ գայ զիս ձենէ.Ո´չ ունիմ համբերութիւն, որ լըռեմ սահաթ մի քենէ.Հանցեղ եմ ի քո սիրուդ, զինչ ամառ ծաղիկն ի ջըրէ.Խեղճըն ի յերկինք ի վեր պաղատէր թք կաթ մի կաթէր:
20.Իմ սիրտս ի քո վառ սիրուդ`զէտ աշնան ղազէլ կու դողայ.Արտսունք ի յերեսս ի վէր`զէտ գարնան անձրեւ կու ցօղայ.Հոգիս ի յիսնէ ելաւ, մէկ մի քո ծոցոյդ ճար արա.Ծոցիկս է ծոցիդ սովոր, այլ ընդ ո՞ր երթայ, մեկ ասա´:
21.Պաղչայ մի տընկեր եմ ես, թ’ի՞նչ աղէկ մորճեր կայի ի ներս.Սընուցի ւ’ի հասք բերի, խըլեցին զայն, ու կուլամ ես.Զէտ մանկակորուստ կաքաւ`ի լեռներեն ի շուրջ կուգամ ես.Լըսեր եմ` ակնա´տ ունիս, բեր լարէ´, գամ ընկնիմ ի ներս:
22.Երթա´մ, չի կենա´մ ի հոս, ուր երթամ, հոն ա´լ չի կենամ.Երթամ քանց Հոռոմն ի վար, վըտարի´մ, այլ իսկի չի գամ.Թէ գան զիմ տեղըն ասեն, նայ, հեռու եմ, ա´յլ հեռանամ.Թէ գան ու զքո տեղն ասեն, նայ, զինճիլն եմ, կըտրեմ ու գամ:
23.Ե´ւ, ե´կ դու ի քո տանէն, զինչ ելնէ արեւն ի մօրէն,Ծագէ լոյս ի քո ծոցէդ, զինչ գարնան կայծակն ի յամխէն.Շատ երէց ու աբեղայ իջուցեր քո սէրն ի բեմէն.զիս այլ սիրու տէր արիր, ու հանիր իմ հօրն ի տանէն:
24.Դեղնել եմ խընկիդ նըման, գունատել եմ զէտ ըզզաֆրան.Չի գիտեմ` քո սէ՞րդ արել. թէ՞ եկել է օրս ի մահուան:Ասցին, թէ դու դեղ ունիս, տուր ինձի, որ կենդանամ.Թէ չէ` կու մեռնիմ, գընամ, գան ասեն քեզ մարդասպան:
25.իտես, որ դուն պարծեցար, թէ` «Ճերմա´կ ծոցըս քեզ ծառայ»,Յետև փոշման եղար. խըրատն ո՞վ երետ` մեկ ասա:Ինձ խիփն ու ղուսայ կու գայ`քո ծոցուդ ա´յլ մարդ տիրանայ,Պագնէ զիմ պագած տեղիքն, լուկ դընէ զերեսն ի վերայ:
26.Թուխ աչք եւ ունքեր ունիս, լայն ճակատ ու կարմիր երես.Այդ ճերմակդ որ դուն ունիս, ըզշամամ ծըծերդ որ ի ներս,Մեռնիս, այլ անդին երթաս, զայդ ճերմակ ծոցիկդ ի՞նչ անես,Զամէնըն որդե´րն ուտեն, — դու է՞ր զիս մահրում կու պահես:
27.Ելայ, ես ի քեզ եկի, քեզ յիսնէ կարօտ գիտէի.ալըս քեզ դիժար թըվաց,- ես ի յիմ միտքս անդիճեցի:Մի´ լար, մի´ տըրտում կենար. մի´ հաշվիլ զօրըս քեզ տարի.Ան ոտքն որ ի հոս իբեր, նա կարէ, որ ա´յլվայ տանի:
28.Քնաի~ ու քանի~ ասեմ. «Զիմ եարին կապան կարեցէք.Արեւն իւր երե´սք արէք, զլուսընկան աստառ ձեւեցեք.Թուխ ամպն այլ բամպակ արէք ւ’ի ծաւեն դերձան քաշեցէք.Աստղերն այլ կոճակ արէք, զիս ի ներս ողկիկ շարեցէք»:
29.Բանիկ մի ղալատ արի, որ զօձո´ւն ձագըն սիրեցի.Խիստ վըստահութիւն արի, որ օձուն դո´րըն գընացի.Ձագուն մայրն ի դուրս երեկ, զիս խայթեց, և նըստայ լացի:Արժա´ն եմ ես այս լացիս,- ո՞վ եղեր օձուն սիրելի:
30.Զաշխարհս ես ի ժուռ եկի, ա´յ հոգեկ, որ այլ չի մընաց.Ասցի, թէ գըտնում հանց եար, ա´յ հոգեկ, որ այլ չէ սիրած:Եկի հանց եարի մ’առի, որ սիրած է’վ այլւ’ի թողած.Զի՞նչ շահ է իմ շատ դատիլս, երբ այլոց ի ծոց ես պառկած:
31.Այ իմ մարգարտէ շարոց, որ յոտից մատանց հուր ու բոց.Կըրակն ըզքո մարն երէ, որ տարաւ, երետ զքեզ այլոց.Դատ ու դատաստան պիտէր ի Հռոմանց տունըն ւ’ի Հայոց,Երթի, դատաստան կանգնի, չըթողի զքեզ այլ մարդու ծոց
32.Ով որ ճերմակ ծոց ունի, թող կապոյտ շապիկ հագընի.Կոճակն այլ արձակ թողու, ով տեսնու` սըրտիկն արունի.Երթամ աղաչեմ զաստուած, լեղակին հունտըն հատանի.Ո’չ նա այլ կապոյտ հագնի, ո’չ մանկան սիրտըն արունի: