ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՈՒ ՎԱՐԺՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

2.Յուրաքանչյուր շարքի բառերի մեջ կրկնվող արմատներ՛ը գտի՛ր, դրանց ուղիղ ձևերը գրի՛ր և տրված բառերն արմատների միջոցով բացատրի՛ր. ա) ելևէջ, Իջևան, իջնել, վայրէջք, իջ (ն)[ել]
բ) բանբեր, բանակռիվ, բանաստեղծ, բանասեր, բան բանիմաց
գ) սնափառ, սնամեջ, սնահավատ, սնապարծ: Սն սննկանալ

3.Տրված զույգ նախադասություններն իրար միացրու և, ու, կամ շաղկապներից մեկով և բացատրի՛ր, թե երկրորդ նախադասության մեջ ընդգծված բառը ո՛ր դեպքում է դուրս գալիս: Աղվեսը մի թուղթ գտավ և Աղվեսն այղ թուղթը տարավ գայլին: Թագավորը ժլատ ու աչքածակ մարդ էր ու Թագավորը հրամայեց, որ կարասը իրեն տան: Կղզին լճի հարավ-արևելքում էր և Կղզին լճի հյուսիսային ափից տարբերվում էր թե՛ բուսականությամբ, թե՛ կենդանիներով:
Խեղճ կապիկը պիտի վարժվի նեղլիկ վանդակին ու Կապիկն անընդհատ պիտի փորձի դուրս պրծնել այդ տեղից:
Զինվորն իջեցրեց բացովի կամուրջը և Չոր փոսի վրայով անցնելով՝ տիկինը մոտեցավ կոճղերին:
Մառախուղի միջից նախիրն էր մեզ ընդառաջ գալիս և Վարորդը մեքենան արգելակեց:
Կապիկը կես ժամում խժռեց իմ բերած բանանները ու Մեր միջև կարծես թե բարեկամություն հաստատվեց:
Որպես խայծ, վանդակի մեջ հս ամենագայթակղիչ բանանները կդնեմ կամ Նրան համոզելու համար տերն առաջինը կմտնի վանդակը:

4. Տեքստը վերականգնի՛ր ՝նախադասությունների հաջորդականությունը փոխելով:
Դոկտոր Բիփ Թոռնը Կալիֆոոնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտի առաջատար ֆիզիկոսներից է:
Մի քանի տարի առաջ գիտական աշխարհում նա մեծ իրարանցում առաջացրեց: Նա պաշտպանեց այն վարկածը, որ ժամանակի մեքենայի կառուցումը լիովին հնարավոր է: Դոկտոր Թոռնի ներկայացրած ժամանակի մեքենայի նախագծում այդ «միջանցքը» գտնվելու է երկու մետաղե սկավառակի միջև: Նա պնդում է. որ եթե մարդը ժամանակի և տարածության «միջանցքը» մտնի, կհայտնվի նորից նույն տեղում, սակայն ավելի վաղ ժամանակակետում:Նրանցից մեկը լույսի արագությամբ պիտի շարժվի, պտույտ գործի ու նախնական դիրքին դառնա:

5. Ընդգծված բառերի և բառակապակցությունների փոխարեն գրի՛ր տրված հոմանիշներից մեկը:
Սահարայի բեդվին ցեղերի մի քանի առաջնորդներ հյուր էին Ֆրանսիայում: Այնպես եղավ, որ մի անգամ նրանց տարան մեծ ջրվեժի մոտ: Հանկարծակի սովորական ջրվեժ էր՝ գեղեցիկ ու հնչեղ: Ջուրը բյուրեղապակե կոթողի նման գահավիժում էր ցած: Հյուրերին առաջարկեցին, որ փորձեն խմել:
Ա՜յ քեզ բան… Դա ջո՜ւր էր, խմելու ջո՜ւր… Բեդվինները սքանչացել էին: Անապատում քանի՜ օր պետք է դեգերել ամենամոտ

ջրհորին հասնելու համար: Քանի՜ ժամ պետք է փորել  անընդհատ փլչող ավազը, մինչև որ փոսի հատակին ջրիկ ցեխ հայտնվի Անապատում ջուրը ոսկով են գնահատում: Նրա ամենափոքրիկ  կաթիլներից անգամ հողի վրա վառվում էին  խոտի զմրուխտ կայծերը: Երբ մի տեղ անձրև է գալիս, ամբողջ Սահարայից մարդիկ շտապում են նայելու այդ տեղը: Բեդվինները պատրաստ են հարյուրավոր կիլոմետրեր  կտրվի,. որպեսզի տեսնեն, թե խոտն ինչպե՞ս է աճում:
Իսկ այստեղ, Փարիզում, այդ հրաշը հեղուկն այնպիսի՜ առա- տությամբ է գալիս կարծես հանկարծակի պատռվել է այն տկճորը, որի մեջ ամբողջ աշխարհի ջրի պաշարն է պահվում:
Ֆրանսիացի հյուրընկալը խնդրեր անցնել. Բայց բեդվիններն ուղղակի չէին կարողանում այդտեղից գնալ. Հրաշք էր, և նրանք երկյուղածությամբ նայում էին:
— Սպասենք, մինչև ջուրր վերջանա,- խնդրեցին հյուրընկալին:

Հայտնվի, նայելու, գահավիժում էր, զմրուխտ, հնչեղ, դեգերել, գնալ, գալիս է, անընդհատ, թվում էր, անցնել, հանկարծակի, կտրվի, կաթիլներից, նայում էին, համայն, վառվռում են, առաջ գնալ, սքանչացել էին։

7. Ապ, դժ, տ ածանցներով կազմի՛ր արված բառերի հոմանիշնրը:
Անգույն, անբախտ, անգետ, անշնորհք, անարդյունք, անօրեն, անձև:
դժգույն, դժբախտ, տգետ, տձև, ապարդյուն, ապօրինի, ։

8. Բառակապակցություննրի իմաստներն արտահայտի՛ր մեկական բառերով:
Ինքն իրենից գոհ — ինքնագոհ, իրեն հավանող — ինքնահավան, իր կյանքի պատմությունը — ինքնակենսագրություն, ինքն իրեն կրթելը — ինքնակրթություն, իրեն ժխտելը — ինքնամերժ,իրեն սիրելը — եսաասեր իրեն կառավարելը- ինքնակառավարում։

9. Կետերը փոխարինի՛ր ներքևում տրված համապատասխան բառերով:
Հզոր արծիվն ու խելացի աղվեսը հաշտ էին ապրում:
ագահ գյուղացին պատահաբար բռնեց մեղավոր թզուկին:
կիրթ մարդիկ գիտակցաբար նահանջում են ամոթալի գործից

13. Ընդգրկված բազմիմաստ բառը յուրաքանչյուր նախադասության մեջ ի՞նչ իմաստով է գործածված, բացատրիր՝ դրա փոխարեն փակագծերում տրված բառերից մեկը գրելով:

1.Ինչո՞ւ է այդքան կոպիտ քանդակ առել:

Կոպիտ է խոսում ընկերների հետ:

Շատ կոպիտ դեմք ունի: (Անքաղաքավարի, տգեղ, անճաշակ, անարվեստ)

Ինչո՞ւ է այդքան անճաշակ քանդակ առել:

Անքաղաքավարի է խոսում ընկերների հետ:

Շատ տգեղ դեմք ունի:

2.Մեր նոր ընկերուհուն Նազելի են կոչում:

Եվ սրան էլ իմաստուն են կոչո՞ւմ: (Անվանել, համարել)

Մեր նոր ընկերուհուն Նազելի են անվանում:

Եվ սրան էլ իմաստուն են համարո՞ւմ:

3.Ինչ ասում էին, սուս ու փուս կատարում էր:

Իմ գործը կատարեցի, կարո՞ղ եմ հեռանալ:

Որոշումը որ չկատարի, չի հանգստանա: (Վերջացնել, անել, իրագործել)

Ինչ ասում էին, սուս ու փուս անում էր:

Իմ գործը վերջացրեցի, կարո՞ղ եմ հեռանալ:

Որոշումը որ չիրագործի, չի հանգստանա:

4.Բազում հարցերին մի ձևով էր պատասխանում. լռում էր:

Դեռ լռում եմ, որ տեսնեմ, թե մինչև երբ է չարություն անելու:

Արձագանքները լռեցին: (Լուռ մնալ, համբերել, վերջանալ)

Բազում հարցերին մի ձևով էր պատասխանում. լուռ էր մնում:

Դեռ համբերում եմ, որ տեսնեմ, թե մինչև երբ է չարություն անելու:

Արձագանքները վերջացան:

5.Ափսեները դրեց պահարանը:

Եկավ ու իր օրենքները դրեց:

Ձեռքի գիրքը մի կերպ դրեց լիքը լցրած պայուսակն ու դուրս եկավ: (Տեղավորել, հաստատել, խցկել, ձևացնել)

Ափսեները տեղավորեց պահարանը:

Եկավ ու իր օրենքները հաստատեց:

Ձեռքի գիրքը մի կերպ խցկեց լիքը լցրած պայուսակն ու դուրս եկավ:

14. Յուրաքանչյուր բառի իմաստը բառակապակցությամբ արտահայտի՛ր և գտի՛ր երկու խմբի բառերի նմանությունն ու տարբերությունը:

Ա.Դասագիրք-դասի գիրք, հեռագիր-հեռվից գիր, արոտավայր-արածելու վայր, լրագիր-լրի գրող, ծառաբուն-ծառի բույն, մրգաջուր-մրգի ջուր, մրջնաբույն-մրջյունների բույն, ծաղկեփունջ-ծաղկի փունջ, միջնապատ-մեջտեղի պատ:

Բ. Վիպագիր-վեպի գիր, մեծատուն-հարուստ մարդ, զինակիր-զենք կրող, ժամացույց-ժամ ցույց տվող, կողմնացույց-կողմ ցույց տվող, երգահան-երգ ստեղծող, քարհատ-քար կտրող բանվոր, պատմագիր-պատմություն գրող, քանդակագործ-քանդակ անող:

15. Ա խմբի նախադասությունների կետադրական տարբերությունը գտի՛ր, այդ տարբերության պատճառը բացատրի՛ր: Բ խմբի նախադասություններն ի՛նքդ կետադրիր:

Ա․ ա) Հողմը մռնչաց, գալարվեց և խառնեց ծովի ալիքները։

Հողմը մռնչաց, գալարվեց, և ծովի ալիքները լեռնացան։

բ) Դեմքը խաղաղ էր ու ողողվելկ էր մի զարմանալի լույսով։

Դեմքը խաղաղ էր, ու աչքերում մի զարմանալի լույս էր ցոլում։

գ) Մայորն անձամբ ցույց կտա կղզին կամ իր թիկնապահին կուղարկի ինձ զեկուցելու։

Մայորն անձամբ ցույց կտա կղզին, կամ նրա թիկնապահը կուղեկցի ինձ։

Բոլոր տեղերում դրվում է երկու ստորակետ, քանի որ ենթական փոխվում է։

Բ․ ա) Արևը ժպտաց և արթնացրեց ծաղիկներին։

Արևը ժպտաց, և ծաղիկներն արթնացան։

բ) Նա խոսում էր բարձր, խրոխտ ձայնով ու իր խոսքին տալիս է տիրական շեշտ։

Նա խոսում էր բարձր, խրոխտ ձայնով, ու դա նրա խոսքին տալիս էր տիրական շեշտ։

գ) Նա մեզ թող սպասի ավտոմեքենաների կանգառում կամ ինքն ու Ջերալդը հետ միանգամից գնա հրավերքի սրահը։

Նա մեզ թող սպասի ավտոմեքենաների կանգառում, կամ ինքն ու Ջերալդը միանգամից գնան հրավերքի սրահը։

16. Երկու խմբի գոյականների հոգնակի կազմի՛ր և օրինաչափությունը բացատրի՛ր:

Ա.Հեռագիր-հեռագրեր, արոտավայր-արոտավայրեր, լրագիր-լրագրեր, ծառաբուն-ծառաբներ, մրգաջուր-մրգաջրեր, մրջնաբույն-մրջնաբներ, ծաղկեփունջ-ծաղեփնջեր, միջնապատ-միջնապատեր:

Բ.Մեծատուն-մեծատներ, զինակիր-զինակիրներ, ժամացույց-ժամացույցեր, կողմացույց-կողմնացույցեր, երգահան-երհանաններ, քարհատ-քարհատներ, պատմագիր-պատմագրեր, քանդակագործ-քանդակագորներ:

17․ Ուշադրություն դարձրու, թե ը կամ ն մասնիկը բառին ի՞նչ օրինաչափությամբ է ավելանում։

Գործը վաղվան մի թող։ Գործնէ անմահ։ Գործն անմահ է։

Ավելի քան հարյուր տարի նավը մնաց ծովի հատակին։ Նավն ավելի քան հարյուր տարի սուզված մնաց։

Ուսումնասիրում էր իրենց գյուղի բույսերը ։ Իրենց գյուղի բույսերն էր ուսումնասիրում։

Սիրտը գործում էր օր ու գիշեր։ Սիրտն օր ու գիշեր գործում էր։

Հետքերը տանում էին անտառ։ Հետքերն անտառ էին տանում։

Աղեղնավորը ներկաներին սպառնում էր ու գոռգորում։ Աղեղնավորն սպառնում էչ ներկաներին ու գոռգոռում։

Աղջիկը հավանաբար շտապում էր։ Աղջիկն շտապում էր հավանաբար։

Գինին կարասներում էին պահում։ Գինին էին պահում կարասներում։

Տղան ցանկապատի վարյոց թռավ։ Տղան էր ցանկապատի վրայից թռչողը։

Ինչպես հասկացա, ն դրվում էր այն ժամանակ երբ ենթակայից հետո գալիս էր ստորոգյալը։ Բայց կար նաև դեպք, որտեղ երբ բառը սկսվում է ձայնավորով, ապա նրա նախորդ բառի վերջում պետք է դնենք ն, որպեսզի ավելի գեղեցիկ կարդացվի։ Մի դեպք էլ կար, երբ գործողությունը կատարում է գոյականը և շեշտը դրված է հենց գոյականի վրա և այն գտնվում է նախադասության սկզբում, ապա այն գրվում է ը-ով։

18. Հետևություններից ո՞րն է համապատասխանում տեքստին։ Ընտրությունդ պատճառաբանիր։ Կարող ես այլ հետևություն անել։

Արագիլին հարցրին․

-Իմաստուն հավք, ինչո՞ւ ես անվերջ մեկ ոտքի վրա կանգնում։

Պատասխանեց․

-Որպեսզի գոնե մի քիչ թեթևացնեմ աշխարհի բեռը։

Հետևություն։

ա) Մարդիկ մեծամիտ են ու շատ կարևորում են իրենց։ Նրանց թվում է, թե իրենք են տանում աշխարհի հոգսը, և իրենցից է կախված, թե աշխարհն ինչպես է ապրում։

բ) Կա մարդ, որ այնքան բարի է, որ աշխարհն ու մարդկանց ներողություն չտալու համար պատրաստ է մեկ ոտքի վրա ապրելու։ Իր կյանքը կդժվարացնի, միայն թե ուրիշների համար հեշտ լինի։

գ) Ծույլ մարդիկ իրենց բան ու գործը թողած,  ամբողջ օրը կարծես աշխարհի հոգսն են հոգում։

դ) Կան պարծենկոտ մարդիկ, որոնք իրենց ամենասովորական արարքները շատ են կարևորում ու դրանք վեհ գաղափարներով բացատրում։

ե) Բոլոր մարդիկ պետք է մեկ ոտք ունենան, որ երկրի բեռը թեթև լինի։

զ) Մարդիկ պետք է հարգեն դիմացիների սովորությունները և դրանց վերաբերվող ավելորդ հարցեր չտան, թե չէ երբեմն շատ անհեթեթ պատասխաններ կլսեն։ Ամեն ինչ չէ, որ բացատրելի է։

է) Մարդիկ այնքան եսասեր ու շահամոլ են, որ երբեք, մի թռչունի չափ անգամ չեն մտածի իրենց երկրի մասին։

Իմ կարծիքով արագիլը իր ոտք է բարձրացրել էր, որպեսզի աշխարհի հոգսը թեթևացնի, ինչքան էլ դա նրա մոտ չստացվեր կարևորը այն էր, որ նա ուներ ցանկություն և պատրաստ էր դա անել աշխարհի համար: Մենք էլ պետք է մտածենք առագիլի նման և փորձենք օգնել մեկս մյուսին, վերջ ի վերջո աշխարհին, որը կործանման եզրին է:

19․ Տրված բարդ բառերի առաջին մասը փոխելով՝ նոր բարդ բառեր ստացիր և բոլոր բառերը բացատրիր։

Ոսկեշար — ոսկեգույն, բազմազբաղ — բազմազան, բազկատարած — բազկաթոռ, գնդացիր — գնդակ, ստրկահոգի — ստրկական, սիրահոժար — սիրահարված, մեղմանվագ — մեղմօրոր, սառցալեռ — սառցաբեկոր, բանաձև — բանասեր, գաղտագողի — գաղտնի։

20. Ընդգծված բառերն ու բառակապակցությունները փոխարինի՛ր համապատասխան ածականներով:

Օրինակ՝ Երկրին մոտ տարածությունում տիեզերանավի հանդիպեցին: – Երկրամերձտարածությունում տիեզերանավի հանդիպեցին:

Հայոց աշխարհում, Արարատի դաշտի հարավում, մի հրաշալի ու անձեռակերտ կոթող կա: Դա Արարատն է՝ երկնասլաց, մեկուսի լեռների զանգված՝ կոնի նմանվող զույգ գագաթներով: Մասիսն ու Սիսը հանգած հրաբուխներ են: Մասսի ժայռապատգագաթը ծածկված է հավերժական ձյունով: Սսի գագաթի մասը նույնպես քարածածկ է: Լանջերը կտրտված են ճառագայթաձև ձորակներով ու հեղեղատներով: Լանջերին խոտառատ արոտները ու թփուտներ կան, ներքևի գոտում՝ այլևայլ թռչուններ ու կենդանիներ: Հնում լեռը հռչակված էր որպես արքաների որսատեղի:

Մասիսը զերծ չի մնացել բնության աղետներից: Նրա հյուսիս-արևելյան լանջի խորխորատը, հայտնի <<Մասյաց վիհ>> անունով, որ գագաթնամերձ մասում ավելի քան հազար մետր խորություն ունի, առաջացել է երկրաշարժից:

Ընդգծված բառերն ու բառակապակցություններր փոխարինի՛ր համապատասխան ածականներով:

Օրինակ՝ Երկրին մոտ տարածությունում տիեզերանավի հանդիպեցին: — Երկրամերձ տարածությունում տիեզերանավի հանդիպեցին:

Հայոց աշխարհում, Արարատի դաշտի հարավում, մի հրաշքով լի ու ձեռքով չկերտված կոթող կա: Դա Արարատն է, երկինք սլացող, մեկուսի լեռների զանգված՝ կոնի նմանվող զույգ գագաթներով: Մասիսն ու Սիսը հանգած հրաբուխներ են: Մասսի Ժայռերով պատված գագաթը ծածկված է հավերժական ձյունով: Սսի գագաթի մասը նույնպես քարերով ծածկված է: Լանջերը կտրտված են ճառագայթի ձև ունեցող ձորակներով ու հեղեղատներով: Լանջերին խոտով առատ արոտներ ու թփուտներ կան, ներքնի գոտում՝ այլևայլ թռչուններ ու կենդանիներ: Հնում լեռը հռչակված էր որպես արքաների որսատեղի:
Մասիսը զերծ չի մնացել բնության աղետներից: Նրա հյուսիս-արևելքի լանջի խորխորատը, հայտնի «Մասյաց վիհ» անունով, որ գագաթին մոտ (մերձ) մասում ավելի քան հազար մետր խորություն ունի, առաջացել է երկրաշարժից:

___________________________________________________________________________________

Հայոց աշխարհում Արարատի դաշտի հարավում, մի հրաշքով լի ու ձեռքով չկերտված
կոթող կա:

Հրաշալի, անձեռակերտ

Դա Արարատն է՝ երկինք սլացող, մեկուսի լեռների զանգված՝ կոնի նմանվող
զույգ գագաթներով:

երկնասլացող, կոնանման

Մասիսն ու Սիսը հանգած հրաբուխներ են:

Մասիսի ժայռերով պատված գագաթը ծածկված է հավերժական ձյունով:

Ժայռապատված

Սիսի գագաթի մասը նույնպես քարերով ծածկված է:

Լանջերը կտրտված են ճառագայթի ձև ունեցող ձորակներով ու հեղեղատներով:

Ճառագայթաձև

Լանջերին խոտով առատ արոտներ ու թփուտներ կան, ներքևի գոտում՝ այլևայլ թռչուններ ու կենդանիներ:

Խտառատ

Հնում լեռը հռչակված էր որպես արքաների որսատեղի:
Մասիսը զերծ չի մնացել բնության աղետներից:

Նրա հյուսիս-արևելքի լանջի խորխորատը, հայտնի «Մասյաց վիհ» անունով, որ գագաթին մոտ (մերձ) մասում ավելի քան հազար մետր խորություն ունի, առաջացել է երկրաշարժից:

⦁21 Թիվ ցույց տվող բառերը գտի՛ր: Դրանց հետ առարկա և գործողություն ցույց տվող բառերը (գոյականներն ու բայերր) ի՞նչ թվով (եզակի՞, թե՞ հոգնակի) են գործածվում:
Գտածոն յոթանասուն միլիոն տարվա հնություն ուներ:
Միայն տասը ամիս հետո տուփը կարելի է բացել:

Փոքրիկ հովիվը երեսուն-երեսունհինգ գառ էր պահում: Մի օր երեքը գայլի բաժին դարձավ:
Հիսուներկու շենքից տասներեքը կառուցվել է:
Տասներկու օր մնաց քարանձավում, մինչև որ քարանձավի մուտքը բացվեց:
Բացատում ընկույզի չորս ծառ կա:
Միայն մի քաղաքում՝ Բոմբեյում մարդիկ յոթանասուն լեզվով ու բարբառով են խոսում:

___________________________________________________________________________________

Գտածոն յոթանասուն միլիոն տարվա հնություն ուներ:
Միայն տասը ամիս հետո տուփը-1 կարելի է բացել-1:
Փոքրիկ հովիվը-1 երեսուն–երեսունհինգ գառ-1 էր պահում: Մի օր երեքը գայլի-1 բաժին
դարձավ:
Հիսուներկու շենքից-1 տասներեքը կառուցվել-1 է:
Տասներկու օր մնաց քարանձավում-1, մինչև որ անձավի մուտքը բացվեց:
Միայն մի քաղաքում-1 Բոմբեյում, մարդիկ-մի քանի յոթանասուն լեզվով-մի քանի ու բարբառով են խոսում:

22.Փորձի՛ր պատասխանել, թե՝ ա) ով ե՛րբ կարող է ասել՝ «ես». Առաջին դեմք բ) ով ո՛ւմ է ասում՝ «դու». Երկրորդ դեմք գ) ո՛ւմ մասին են ասում՝ «նա»: Երրորդ դեմք

23.   Նախադասությունները համապատասխանաբար տեղադրի՛ր տեքստում: Տրված և ստացված տեքստերը համեմատի՛ր: ժամանակին մի վարժապետ կար:Վարժապետը շատ էր սիրում, որ մարդիկ իրեն մեծարեն:վարժապետը իրեն մեծարելու հատուկ ծեսեր էր մշակել սաների համար: Օրինակ՝ երբ փռշտում էր, երեխաները ոտքի էին ելնում ու, ամեն  վանկի վրա ծափ զարկելով, միաբերան վանկարկում. —     Ա-ռող-ջու-թյուն, վար-ժա-պե՜տ… Վարժապետը երեխաներին քաղաքից դուրս էր տարել: Մի խարխուլ  ջրհոր գտան:Այս վարժապետը պարանը փաթաթեց մեջքին ու իջավ ջրհորը, որ ծարավ երեխաների համար ջուր հանի: Շուտով ջրհորի սառն օդն ու պատերի թացությունը վարժապետի քիթը մտան:Պարանն էլ երեխաներն էին բռնել: Հանկարծ նա փռշտաց: Երեխաները տեղնուտեղը բաց թողեցին պարանն ու միաբերան վանկարկեցին. —     Ա-ռող-ջու-թյուն, վար-ժա-պե՜տ… Վարժապետը չհասցրեց շնորհակալություն հայտնել: ժամանակին մի վարժապետ կար: Վարժապետը շատ էր սիրում, որ մարդիկ իրեն մեծարեն: Վարժապետը երեխաներին քաղաքից դուրս էր տարել: Շուտով ջրհորի սառն օդն ու պատերի թացությունը վարժապետի քիթը մտան: Մի խարխուլ  ջրհոր գտան: Շուտով ջրհորի սառն օդն ու պատերի թացությունը վարժապետի քիթը մտան: 24. Ձեր բակի մասին պատմի՛ր (մանրամասն նկարագրի՛ր. վերաբերմունք արտահայտի՛ր) և պատմությունդ վերնագրի՛ր:

51: նախադասության րնդգծված մասը հանիր:

Եգիպտոսի ամենամեծ հրաշալիքը, որն ապշեցնում էր մարդկանց դեռ հնադարում. Բեոփսի բուրգն է:

Մեքսիկայում տարածվում է ֆուտբոլի մի նոր տեսակ, որի

Ժամանակ դաշտ են թողնում կատաղած ցուլին:

Ամազոնի ավազանում մի հետաքրքիր ծառ է աճում, որից

տեղացիները կաթ են ստանում:

Նորվեգացի հայտնի ճանապարհորդ, հետազոտող ու գրող Թուր Հեյերդալը նորից ու ուղևորվեց Զատկի կղզի, որը խաղաղ օվկիանոսի արևելյան մասում է: Այս անգամ նրան ճանապարհորդության են հանել քարն հսկայական բանդակները, որ կղզու ափերի մոտ են գտնվում և տասնվեց դար առաջ են ստեղծվել Ովքե՞ր են դրանց հեղինակները, ինչպե՞ս են դրանք մի քանի կիլոմետր հեռու գտնվող քարհանքից հասցվել այդտեղ: Քսան տոննանոց արձանները, որոնցից մի քանիսի բարձրությունն ութ մետրի է հասնում, կանգնած են ուղղահայաց դիրքով:

Նրա վրանը լիքն էր թխվածքի փշրանքով, քանի որ թխվածքից բացի ոչինչ չէր ուտում:

Հարազատները հաջողություն մաղթելու փոխարեն մի անգամ էլ լա՜վ դնգստեցին Փղիկին, չնայած որ նա շատ քաղաքավարի խնդրեց դադարեցնել ծեծը:

Հնագետներին մի քանի ամիս է պետք, որ առանց վնասելու մամուռից ու տիղմից մաքրեն ծովի հատակից գտնված անտիկ սափորը:

Անապատներում, որտեղ կատաղի ու քմահաճ քամիներից տուժում են և՛ մարդիկ, և՛ կենդանիները, քամու էներգիան կարելի է օգտագործել տնտեսական նպատակներով:

Մասնագետները պնդում են, որ ծովափնյա մի քանի քաղաք աստիճանաբար իջնում են ջրի տակ:

52:Տեքստը փոխադրի’ր և ավարտի՛ր նրան հաջորդող հետևություններից նրանցով, որոնք տեքստից են բխում:

Ագռավին աղավնու շորորուն քայլքը շատ դուր եկավ: «Աստ- կած վկա,- ասաց ինքն իրեն, — ես էլ պիտի այդպես շորորամ փորձեց-փորձեց, տեսավ՝ չի ստացվում, ինքն աղավնու պես քայլել չի կարողանում: «Է՜հ,- ասաց,-ի՜նչ հիմարություն.- ավելի լավ է ՝ նորից պապերիս նման քայլեմ»: Փորձեց, տեսավ, որ պապերի քայլքն էլ է մոռացել: Այդ օրվանից ագռավը ո՛չ շորորալ է կարողանում ո՛չ էլ ուղղակի քայլել, ցատկոտում է:

Հետևություն:

ա)Մարդ թող չփորձի ուրիշների նման ապրել ու իր բնույթից չբխող բաներ անել, թե չէ անհարմար վիճակի մեջ կրնկնի:

բ) Մարդը որ ինչ-որ բան շատ ու սրտանց ցանկանա, անպայման ուզածին կհասնի

46.Ի՞նչ բառով կարող ես փոխարինել Ա և Բ շարքերի ընդգծված բառերը: Փորձի՛ր երեքական նախադասություններ կազմել որպիսի և որպեսզի բառերով:

Ա. Ծովը սաթի մի այնպիսի կտոր ափ նետեց, ինչպիսին աղջիկը դեռ չէր տեսել: Հյուրը չափազանց շոյված էր. ի՜նչ ընդգծված վերաբերմունք, ինչպիսի՜ ընդհունելություն:

Բ. Նա շատ վաղ էր արթնացել, որպեսզի հասցներ կատարել խոստացածը: Մի քանի քայլ առաջ եկավ, որպեսզի լավ տեսնի հուշարձանը:

47․ Ընդգծված բառը փոխարինի՛ր տրված բառերով մեկով:

ա) Սրահարված ընկավ ձիուց ու օգնություն կանչեց:

Ծաղրուծանակից նեղացած հեռացավ ու որոշեց այդ մասին էլ ոչ մեկի հետ չխոսել:

բ) Երիտասարդի անկեղծ ժպիտն ու համարձակ խոսքերը նրան հրապուրեցին:

Որոշել էր անպայման նվաճել այդ բերդը, որտեղ երկրի ողջ հարստությունն էին պահել:

գ) Այս պատվանդանի վրա հուշարձան են կերտելու:

Էլեկտրական լարերի համար այստեղ մի սյուն են շինելու:

48․ Բառակապակցություններ կազմի՛ր՝ հարցում արտահայտող բառերը գոյականներով փոխարինելով:

Ընկնել՝ փոսը:

Ընկած լինել՝ ջրավազանը:

49․ Տրված պարզ նախադասությունները բարդացրո՛ւ՝ ավելացնելով փակագծում տրված հարցին պատասխանող նախադասություն (կարող ես նախասադությունները կապող անհրաժեշտ բառեր ավելացնել):

Ձկնորսի խոշոր ցանցը մի փոքրիկ և ոսկեգույն ձկնիկ ընկավ։

Նայում էի Միջերկրական ծովի մեղմ ալիքներին։

Հսկա նավից ապշահար հետևում էին աշխատող հնդկացիներին։

Ամբողջ օրը շրջելուց հետո հասանք թզուկների դղյակին։

50․ Տրված բարդ բառերի իմաստներն արտահայտիր բառակապակություններով։

Գահընկեց — գահին նստեց

իշխանազուն — իշխանությունից զրկված

արևազուն — արևի զրկված

արյունարբու — արյուն խմող

արքայանիստ — արքայի նիստ

դյուրաբեկ — դուրը բերող

գավաթակից — գավաթը կցող

դրկից — դրսից կից, հարևան

51․ Բարդ նախադասության ընդգծված մասը հանիր։

Եգիպտոսի ամենամեծ հրաշալիքը Քեոփսի բուրգն է։

Մեքսիկայում տարածված է ֆուտբոլի մի նոր տեսակ։

Ամազոնի ավազում մի հետաքրքիր ծառ է աճում։

Նորվեգացի հայտնի ճանապարհորդ, հետազոտող և գրող Թուր Հեյերդալը նորից ուղևորվեց Զատկի կղզի։ Այս անգամ նրան ճանարապհորդության են հանել քարե հսկայական քանդակները, որը տասնվեց դար առաջ են ստեղծվել։ Ովքե՞ր են դրանց հեղինակները, ինչպես են դրանք մի քանի կիլոմետր հեռու գտնվող քարհանքից հասցվեց այստեղ։

Նրա վրանը լիքն էր թխվածքի փշրանքով։

Հարազատները հաջողություն մաղթելու փոխարեն մեկ անգամ էլ լավ դնգստեցին Փղիկին։

Հնագետների մի քանի ամիս է պետք։

Անապատներում քամու էներգիան կարելի է օգտագործել տնտեսական նպատակներով։

Մասնագետները պնդում են։

52․ Տեքստը փոխադրիր և ավարտիր նրան հաջորդող հետրություններից նրանցով, որոնք տեքստին են բխում։

Ագռավին աղավնու շորորուն քայլը շատ դուր եկավ, նա էլ որոշեց, որ պետք է քայլի աղավնու նման։ Փորձեց-փորձեց, բայց չստացվեց։ — Էհ, ինչ հիմարություն է, ավելի լավ է կրկին պապերիս նման քայլեմ։ Փորձեց, տեսավ, որ պապերի նման քայլելն էլ է մոռացել։ Այդ օրվանից ագռավը չի կարողանում ոչ շորորալ, ոչ էլ իր պապերի նման քայլել, ցատկոտում է։

Առակը ցուցանում է, որ` դ) եթե մեկն անընդհատ փորձի ուրիշներին ընդօրինակել, սեփական ոչինչ չի ունենա։

53․ Թիվ ցույց տվող բառերը գտիր։ Առարկա ցույց տվող բառերը ո՞ր դեպքում են հոգնակի ձևով գործածվում նրանց հետ։

Միջոցառմանը հարյուր իննսունվեց երեխա մասնակցեց։

Մասնակից հարյուր իննսունվեց երեխաները նույն երգը երգեցին։

Երբեմն սառնամանիքների ժամանակ, երկնքում երկու կամ երեք արև է երևում։ Մի անգամ 1868 թ․ ապրիլի իննին, ուրալյան երկնքում միաժամանակ ութ արև երևաց։ Մեկն իսկական էր, մնացած ութ արևները կեղծ էին։

Երբ գործողությունը հոգնակի թվով է կազմած, ապա գոյականն էլ է այդպես կազմվում։

54․ Ա և Բ նախադասությունները համեմատիր և տարբերությունները գտիր։

Ա․ Եթե դիվանագետն ասում է «այո», ուրեմն մտածում է «կարող է պատահել»։ Բ․ Դիվանագետն «այո» ասելիս մտածում է «կարող է պատահել»։

Ա․ Եթե ասում է «կարող է պատահել», ուրեմն մտածում է ոչ։ Բ․ «Կարող է պատահել» ասելիս մտածում է «ոչ»։

Ա․ Եթե ասում է «ոչ», ուրեմն դիվանագետ չէ։ «Ոչ» ասելու դեպքում դիվանագետ չէ։ Բ «ոչ» ասելու դեպքում դիվանագետ չէ։

Ինձ թվում է, որ Ա նախադասության մեջ խոսքը վստահ չէ ասվում, այն կազմվում է եթե-ով, իսկ Բ նախադասության մեջ խոսքն ավելի կրճատ է, և քեզ ավելի շատ է վստահեցնում տեղեկության մասին։

Ա․ Լոձի պողպատյա սայրերի և սափրիչ մեքենաների գործարանի ներքին կանոններն այնպիսին են, որ գործարանում աշխատող տղամարդիկ պարտավոր են չսափրված ներկայանալ աշխատանքի։ Բ․ Ըստ լոձի պողպատյա սայրերի և սափրիչ մեքենաների գործարանի ներքին կանոններն այնպիսին են, որ գործարանում աշխատող տղամարդիկ պարտավոր են չսափրված ներկայանալ աշխատանքի։

Ա․ Գործարանի մուտքի մոտ հատուկ վարսավիրանոցում նրանց սափրում են այդտեղ արտադրված սայրերով, որպեսզի այդպես ստուգեն աշխատանքի որակը։ Բ․ Գործարանի մուտքի մոտ հատուկ վարսավիրանոցում նրանց սափրում են այդտեղ արտադրված սայրերով՝ այդպես ստուգելով աշխատանքի որակը։

Ինձ թվում է այստեղ տարբերությունն այն է, որ Բ-ում ավելի հստակ է բացատրում գործողության պատճառը։

55․ Նախադասությունները փակագծում գրված շաղկապով կամ շաղկապական բառով միացրու, անհրաժեշտ դեպքում դրանցում որոշ փոփոխություններ արա։

Գառնուկը ջրհորում ինչ որ մի բան տեսավ։ Դա տեսնելիս դաշտում կփախչեր։

Պապն այդ օրը ինչ որ բան էր պատմում, աղջիկը դա վաղուց էր ուզում իմանալ։

Պայմանը սա էր, որ Գիքորը պիտի տուն մաքրեր, ամաններ լվանալ, ոտնամաններ սրբեր։

Քերականության մասին մի բան եմ լսել, որ բոլոր արվեստների հիմքն է։

Մի թռչունը չի կարող Եգիպտոս չվել, որովհետև Եգիպտոսի տեղը չգիտի։

Ամեն գարնան երկու հակառակորդների հանդիպումը դառնում էր ավելի վտանգավոր, քանի որ ձմռան պարապությունից ուժ ու եռանդ ստացած՝ նրանք ավելի կատաղի էին դառնում։

Առարակագիր Եզոպոսը մի անգամ մտավ նավաշինարան, որտեղ նավաշինարարները սկսեցին նրան ծաղրել և բարկացնել։

Ծարավ այծը մոտեցավ ջրհորին, որտեղ աղվեսն էր նստավծ։

Մրջյունը մի ժամանակ մարդ էր, որը զբաղվում էր հացահատիկի մշակությամբ։

Պատանին գնաց մի ալեհեր մարդու մոտ, որպեսզի հարցնի ճանապարհի մասին։

Նավազը որդուն ուղարկեց ուսումնարան, որ քերականություն սովորի։

56․ Նախադասությանը ինչպե՞ս, ի՞նչ ձևով, ինչքան հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակություններ ավելացրու։

Հանգստացած թագավորը արդեն կրթված ձևով նստեց։

Հանդարտված առյուծները հանգստացած կանգնեցին նրա գահավորականի մոտ։

Հիավանդ մարդը 5 դեղ խմեց։

57․ Կետերի փոխարեն պահանջված ձևով գրիր փակագծում տրված բառերի հականիշները։

Փարիզում անցորդներից մեկը վարար անձրևի տակ ընկավ։ Թրջվելուց պաշտպանվելու համար թևի տակի նկարը բարձրացրեց գլխի վրա ու վազեց։ Երևի աշխարհում դեռ ոչ ոք անձրևից այդպիսի թանկագին անձրևանոցով չէր պաշտպանվել։

Տեսնելով անցորդի գլուխը պաշտպանող նկարը, դեպքի ակամա վկան՝ ոստիկանը զարմանքից բղավեց։ Նա ճանաչեց Գյուստավ Կուրբեի նշանավոր Քնած շիկահետ կինը կտավը։ Թանգարանից հափշտակված այդ նկարի վերատպված օրինակները հենց այդ օրը բաժանվել էր ոստիկաններին։ Նկարը յոթ հարյուրից ութ հարյուր դոլար էր գնահատված։ Ոստիկանը մարդուն հետևեց մինչև նրա բնակարանը, որտեղ հայտաբերվել էր տարբեր ժամանակներում տարբեր տեղերից գողցված նկարների ամբողջ պատկերասրահ։ — Ավելի լավ էր մինչև ոսկորներս թրջվեի, — դժբախտությամբ ասաց գողը, երբ նրան ձեռբակալեցին։

58.  Սկզբից տասը-տասներկու նախադասություն ավելացրո՛ւ, որ ամբողջական տեքստ դառնա: ՄԻ ֆերմեր էր ապրում գյուղում: Նրա աշխատանքն շատ փողաբեր էր, արդեն 4 տարի այդ գործով էր զբաղվում: Մի օր նրա կենդանիները հիվանդացան: նա որոշեց պատվաստանյութ պատվիրել արտերկրից: 5 օր հետո նրա պատվերը եկավ Մեծ-մեծ քայլերով կտրեց-անցավ բակն ու վազելով մոտեցավ փոստարկղին: Բացեց տեսավ ոչինիչ չկա Նամակն արագ հանեց գրպանից, գցեց արկղը: Ձեռքերը թափ տվեց ու գնաց առաջ

59․ Պատմությունը փոխադրիր ներկա ժամանակով։

Մրջյունը մի ժամանակ մարդ է լինում և զբաղվում է հացահատիկ մշակելով։ Բայց նա չի բավարարվում իր աշխատանքի պտուղներով, նախանձում է, և գողություն է անում։ Այդ ագահության պատճառով Զևսը զայրանում է և նրան միջատ է դարձնում։ Բայց նոր կերպարանքի մեջ էլ նրա բնույթը չի փոխվում, ու մնում է դաշտերում ու կալերում վազվզող, ցորենի ու գարու պաշար հավաքող։

60․ Ըստ տրված հետևության, պատմիր տեսած, լսած կամ կարդացած մի պատմություն։

Սուտասանը որ իմանա՝ սուտը բռնող չկա, ինչ ասես կհնարի։

Ես չգիտես ինչու հիշեցի Սուտասանը հեքիաթը։

62․ Տրված նախադասությունը համառոտիր, դարձրու վեց-յոթ բառանի նախադասության տարբերակներ։ Քանի՞ նախադասություն է ստացվում։

Կանգանծ էի կապիկների վանդակի մոտ և շոյում էի ձագուկներին։

Բիլը անհամբեր էր և շտապողական, բայց ես շոյում էի ձագուկներին։

Մետաղացանցի արանքից շոյում էի կապիկների փրչոտ ձագուկներին։

Հակառակ Բիլի շտապողականությանը՝ ես շոյում էի ձագուկներին։

Տասը րոպե վանդակի մոտ կանգանած ձագուկներին էի շոյում։

63․ Ուրիշի ուղղակի խոսքը գրիր․ կետադրությանն ուշադրություն դարձրու։ Ե՞րբ է ուղղակի խոսքը չակերտների մեջ գրվում

Ա. Առաջին մոլորակի վրա մի թագավոր էր ապրում: Ծիրանիով և կնգումի մորթիով պճնված՝ նա բազմել էր շատ հասարակ, բայց այնուամենայնիվ փառահեղ իր գահին:
— Ահա և հպատակը,— բացականչեց թագավորը՝ տեսնելով Փոքրիկ իշխանին:
«Այդ ինչպե՞ս ճանաչեց,-անցավ Փոքրիկ իշխանի մտքով,- չէ՞ որ ինձ առաջին անգամ է տեսնում»:
Փոքրիկ իշխանը մտածում էր.«Այսքան բարձր սարից այս ամբողջ մոլորակը և նրա վրայի մարդկանց կտեսնեմ»: Բայց նա ասեղի նման բարակ ու սուր ժայռեր տեսավ միայն: «Ինչ տարօրինակ մոլորակ է, մտածեց Փոքրիկ իշխանը,- բոլորովին չոր է և աղի, ամբողջովին պատած է ասեղներով»:

Բ. «Բոլորը բնության օրենքներին են ենթարկվում, նույնիսկ երբ նրան են հակադրվում, նրա հետ են գործում նույնիսկ այն ժամանակ, երբ ցանկանում են նրա դեմ գործել»,- ասել է Գյոթեն: Գյոթեն գրել է, «Բնության պսակը սերն է: Միայն սիրո միջոցով են մոտենում նրան»:

Գ. Շվեյցարական Ալպերում ճանապարհորդներին ծաղիկները չքաղելու կոչ են անում: Այդ կոչերն արված են՝ ազգային հոգեբանությունը հաշվի առնելով: Ֆրանսերեն մակագրությունն ասում է «Ծաղիկներով հիացե՛ք, բայց մի՛ սպանեք նրանց»: Կոչն անգլերեն հնչում է որպես քաղաքավարի խնդրանք. «Խնդրում ենք ծաղիկները մի՛ քաղեք»: Գերմաներեն արգելքը կտրուկ է .«Մի՛ քաղեք ծաղիկները»:

64․ Տեքստը վերականգնիր՝ պարբերությունների հաջորդականությունը փոխելով։

Հազարամյակներ առաջ մարդիկ չգիտեին, թե ի՛նչ է փողը, պարզապես զանազան առարկաներ էին փոխանակում միմյանց հետ: Բրուտները խեցե ամաններ ու սափորներ էին տալիս, դարբինները՝ դանակներ, կացիններ ու նետերի ծայրապանակներ, երկրագործները՝ հացահատիկ, յուղ, գինի, անասնապահները՝ միս, բուրդ, կաշի, հաղթանակած մարտիկներն էլ՝ իրենց գերիները:

Բայց փոխանակություն կատարելը բարդ էր, քանի որ իրերն ու մթերքները տարբեր արժեքներ ունեին: Արժեքը կախված էր նրանից, թե ինչքա՛ն աշխատանք էր ծախսվել այս կամ այն առարկան կամ մթերքը ստանալու համար, կամ դրանք ձեռք բերելու համար ի՛նչ դժվարություններ ու վտանգներ էին հաղթահարվել: Մեկ ոչխարի դիմաց, օրինակ, կարելի էր երկու կացին կամ չորս սափոր կամ էլ մեկ անդրավարտիք ստանալ, իսկ հովազի ժանիքներից ու ճիրաններից պատրաստված ապարանջանի փոխարեն՝ նավակ կամ մի զույգ եզ:

Փոխանակությունը պարզեցնելու համար մարդիկ փորձում էին իբրև փոխանակման միջոց ծառայող ամենահարմար առարկան գտնել: Անասունը, մթերքն ու մորթեղենը, որպես փող, հարմար չէին, որովհետև խնամք էին պահանջում ու շուտ էին փչանում: Մարդիկ աստիճանաբար հասկացել էին, որ փողը ոչ թե ժամանակավոր, այլ մշտական ու հաստատուն պիտի լիներ: Նաև դիմացկուն լիներ, որ ձեռքից ձեռք անցնելիս շուտ չփչանար: Թեթև լիներ, որ կրելը հեշտ լիներ: Իսկ արժեքը և´ եզան ու տան, և՛ նավի ու հողակտորի, և՛ ցանկացած այլ առարկայի արժեքի հետ պիտի համեմատվեր: Ու պիտի բաժանվեր մանր մասերի, որ մանր առարկաների գնումներ էլ կատարվեին։

Դրա հետ նոր պահանջ ծագեց: Հարկավոր էր, որ ամենամանր մասերի բաժանելու ժամանակ էլ փողի ընդհանուր արժեքը չփոքրանար: Օրինակ, եթե մորթին բաժանեին մանր կտորների, կտրոներից ամեն մեկի արժեքն էլ զրո կլիներ, միաժամանակ բոլորինն էլ: Բոլորը, այդ պահանջներին քիչ թե շատ համապատասխանող առաջին փողերից էին խեցիները:

65․ Սխալ կազմած  պատճառական բայերն ուղի՛ր:

Քնացնել, հաշտեցնել, լռեցնել, ուտացնել, լսեցնել, ճերմակացնել, կարմրացնել, վախեցնել, աշխատացնել, հնչեցնել, պարզեցնել, ցավեցնել, վստահեցնել, ծառայացնել, ապրեցնել

66․ Տեքստից հանի՛ր այն նախադասությունները, որոնք նկարագրում են նախորդ կամ հաջորդ նախադասության գործողության տեղը, ժամանակը, ձևը: Տրված և ստացված տեքստերը համեմատի՛ր:

Արդեն մութն ընկնում էր ու գյուղ իջնելու ժամանակն էր: Մի ուլիկ հոտից հետ ընկավ: Գայլը հասավ նրան ու բռնեց: Գյուղն էլ շատ մոտ էր:
Ուլիկն ասաց.
— Գիտեմ, որ քո զոհն եմ, ու վերջը պիտի ուտես ինձ: Բայց  խնդրանք ունեմ՝ սրինգդ նվագի՛ր, պարեմ, հետո կե՛ր:
Գայլը նվագեց: Նա շատ բարձր ու գայլավարի էր նվագում: Շները լսեցին ու ընկան նրա ետևից: Փախչելիս գայլը շուռ եկավ դեպի ուլիկը: Նա ասաց.
-Տե՛ղն է ինձ, մսագործն ո՛ւր, երաժիշտն ուր:

67․ Կազմի´ր բառակապակցություններ` հարցական դերանունները փոխարինելով գոյականներով:

Տիրապետել զգացմունքներին:

Տիրել գահին:

Դավանել հավատքին:

68․ Սկզբից տասը-տասներկու նախադասություն կազմիր, որ ամբողջական տեքստ դառնա։

69․ Առաջին նախադասությունը փակագծում գրված բառով միացրու երկրորդին։

Վախկոտ նապաստակն իր համար թռչկոտում էր անտառի բացատում, երբ որ որսորդներն իրենց շների հետ հայտնվեցին:
Այծը նախատեց աղվեսին, երբ աղվեսը ուզում էր խախտել պայմանն ու դուրս թռչել:
Ծիծեռնակները ծաղրում էին կարապներին, քանի դեռ կարապները չէին ուզում ապրել մարդկանց մոտ ու երգել նրանց համար:
Նրանք որոշեցին խայթոցով վնասել մեղրը տանողներին, ուստի եղուները չէին ուզում իրենց մեղրը մարդկանց տալ:
Ծովին հասնելը փրկություն էր թվում, չնայած ովի ջուրը չի խմվում:
Մտքինը նրան պատժելը չէր, թեև ձեռքը մեկնեց անկարգին բռնելու:

70․ Հիմնավորիր՝ Մարդկությանը ժամանակի մեքենա է անհրաժեշտ։

Մարդկությանը ժամանակի մեքենա է անհրաժեշտ, նրանք պետք է տեղափոխվեն մի քանի տարի հետ և տեսնեն, թե առանց հեռախոսի իչ լավ էր կյանքը, մանկությունը, ամեն օր բակում ընկերների հետ խենթություններ էին անում երեխաները, իսկ հիմա ամեն ինչ այլ է, պետք է մի դար հետ գնան, և տեսնեն թե ինչերի էր պատրաստ ոճրագործ և ցեղասպան թուրքիան, թե ինչպես էր կոտորում հայերին, և հիմա այդքան չպաշտեն նրանց։ Մարդկությունը շատ է ափսոսում արած կամ չարած գործերի համար, ուզում է անցյալ գնա, փոխի սխալը, ժամանակի մեքենա շատ է անհրաժեշտ մարդկությանը։

71․ Յուրաքանչյուր նախադասության մեջ ո՞ւմ են ցույց տալիս նա, ի
նքը բառերը։

Տղան ընկերոջ մասին ասում էր, որ նա վախենում է օձի լեզվից, մինչդեռ ինքը գիտե, որ օձերը լեզվով միայն հոտոտում ու շոշափում են: նա — ասում է ընկերոջը, ինքը — ասում է իրեն

Աղջիկը զարմացած նայեց տատին, նա իրեն այդքան ոգևորված չէ՞ր տեսել, ի՞նչ է: նա — ասում է աղջկա, իրեն — ասում է տատին

Աղջիկը զարմացած նայեց տատին,  ինքը նրան այդքան ոգևորված չէ՞ր տեսել, ի՞նչ է: ինքը — ասում է աղջկան, նրան — ասում է տատին

Ծերունին տղայի կողքին իր մանկությունն էր հիշում: իր — ծերունու

Ծերունին տղայի կողքին նրա մանկությունն էր հիշում: — նրա — ծերունու մանկությունը

Գայլն իրեն համոզում էր, որ ինքը չի վախենում շներից:  ինքը — գալը

Գայլն իրեն համոզում էր, որ նա չի վախենում շներից: նա — գայլը

72․ Նախադասության ամեն մի բառը կամ բառակապակցությունը փոխարինի՛ր հարցական բառով և ստացի՛ր հարցական նախադասություններ (քանիսը կարող ես):

Քրիստին Լիսկևիչը փոքրիկ միայնակ առագաստանավով շուրջերկրյա ճանապարհորդություն կատարեց երկիր մոլորակի շուրջը:

Քրիստին Լիսկևիչը շուրջերկրյա ճանապարհորդությո՞ւն կազմակերպեց։

Շուրջերկրյա ճանապարհորդությո՞ւն կազմակերպեց Քրիստին Լիսկևիչը։

Փոքրիկ առագաստանավո՞վ կատարեց շուրջերկրյա ճանապարհորդհություն։

Շուրջերկրյա ճանարապհորդությունը միայնա՞կ կազմակերպեց։

Միայնա՞կ էր կազմակերպել այդ ճանապարհորդությունը։

Երկիր մոլորակի շո՞ւրջ կատարեց ճանապարհորդությունը։

73․ Տրված տեքստերը համեմատիր, տարբերությունները գտիր և մեկ նախադասությամբ գրիր, թե այդ տեքստերն ինչով են տարբերվում։

Ա. Հին Բաբելոնում գետի աղտոտման մեղավորը մահապատժի էր ենթարկվում: Պետրոս Մեծը Սիբիր էր աքսորում այն պետեբուրգցիներին, որոնք լվացքաջուր էին թափում Նևան: Իսկ այսօր մարդկության ունեցած ամբողջ ջուրն է ենթակա վտանգի: Մարդիկ անխնա թունավորում ու կեղտոտում են գետերն ու լճերը, ծովերն ու օվկիանոսները և դեռ ուրախանում են:
Հին Եգիպտոսի գրերի մեջ «զզվել» հիեորոգլիֆն արտահայտվել է թեք դիրքով պատկերված ձկան տեսքով: Հնագետները երկար ժամանակ չէին հասկանում այդ տարօրինակ զուգորդումը: Այժմ գիտենք, որ ձուկն աղտոտված ու թթվածնից աղքատացած ջրում է այդպիսի դիրք ընդունում:
Երբ թունավոր նյութն սկսում է ջրի մեջ տարածվել, ձկներն ահավոր վախենում են: Նրանք ջրի մակերևույթի մոտ են ելք փնտրում, ցատկում օդ, նետվում ափ: Հոգեվարքի պարը վերջանում է ջղաձգություններով, ապա ձկները սատկում են: Ի՞նչ է մտածում բանական մարդը:

Բ. Հին Բաբելոնում գետի աղտոտման մեղավորի աստղը խավարում էր: Պետրոս Մեծը Սիբիր էր քշում այն պետեբուրգցիներին, որոնք լվացքաջուր էին թափում Նևան: Իսկ այսօր մարդկության ունեցած ամբողջ ջրի գլխին է վտանգը կախված: Մարդիկ առանց սրտերը ցավելու թունավորում ու կեղտոտում են գետերն ու լճերը, ծովերն ու օվկիանոսները և դեռ աշխարհքով մեկ են լինում:
Հին Եգիպտոսի գրերի մեջ «զզվել» հիեորոգլիֆը հանդես է գալիս թեք դիրքով պատկերված ձկան տեսքով: Հնագետները երկար ժամանակ գլխի չէին ընկնում այդ տարօրինակ կապը: Այժմ գիտենք, որ ձուկն աղտոտված ու թթվածնից աղքատացած ջրում է այդ օրն ընկնում:
Երբ թունավոր նյութն սկսում է ջրի մեջ տարածվել, ձկներին անպատմելի սարսափ է պատում: Նրանք ջրի երեսին են ճար ու ճամփա ման գալիս, իրենց ափ գցում: Հոգեվարքի պարը վերջանում է թալիկ-թալիկ գալով, ապա ձկները շունչները փչում են:
Ի՞նչ է մտքովն անցակցնում բանական մարդը:

Ինձ թվում է, որ տարբերությունն  այն է, որ առաջին հատվածում ավելի գրագետ էր ներկայացվախ, իսկ եկրորդում ավելի բառացիորեն էր և ավելի հասկանալի, չնայած ավելի կոպիտ էր։

74․ Հիմնավորիր այս միտքը՝ Չի կարելի, որ մարդիկ ժամանակի մեքենա ունենան։

Որոշ չափով համաձայն չեմ այս մտքի հետ, որոշ չափով համաձայն եմ։ Մարդ չպետք է զղջա անցյալում արած իր սխալի համար, եթե իհարկե դա մեղք չէ, նա ուղղակի պետք է աշխատի իր վրա, որպեսզի այդ սխալը չկրկնի։ Չնայած մարդը չպետք է անցյալը մոռանա, ամեն մեկն էլ պետք է հիշի իր անցյալը, չ՞է որ դա նրա կյանքն է, նա պետք է անցյալը հիշի և դրա սխալները սրբագրելով իր ապագան կառուցի։

75․ Ա․ և Բ նախադասությունները համեմատիր և տարբերությունները գտիր։

Ա. Ամերիկացի գիտնականների հետազոտություններից պարզվել է, որ մարդն օրական միջին հաշվով  կես ժամ խոսում է:
Բ. Մարդն օրական խոսում է միջին հաշվով  կես ժամ: Դա պարզվել է  ամերիկացի գիտնականների հետազոտություններից:

Առաջինում պատմում է գործողության մասին, թե ինչ են պարզել գիտնականները, իսկ երկրորդում ասվում է, թե ում կողմից է կատարվել գործողությունը։

Ա. Լեհական Ենջուվեյ փոքրիկ բնակավայրն ամբողջ Եվրոպայում հայտնի է եզակի ժամացույցների թանգարանով, որտեղ չորս հարյուր ժամացույց է ցուցադրված: Բ. Լեհական Ենջուվեյ փոքրիկ բնակավայրն ամբողջ  Եվրոպայում հայտնի է եզակի ժամացույցների թանգարանով: Այնտեղ չորս հարյուր ժամացույց է ցուցադրված:

Ա հատվածը մեկ նախադասություն է և պարզ է, իսկ երկրորդը երկու նախադասություն է, բարդ է։

Ա. Դրանց մեջ է նաև  արեգակնային մի ժամացույց,  որը  պատրաստվել  է տասնվեցերորդ դարում:  Բ. Դրանց մեջ է նաև  արեգակնային մի ժամացույց:  Դա պատրաստվել  է տասնվեցերորդ դարում:
Ա. Թանգարանի  այցելուներն անպայման մտնում են նաև գրադարան, որտեղ կարդում են ժամացույցների և նրանց պատմության մասին: Բ. Թանգարանի  այցելուներն անպայման մտնում են նաև գրադարան: Այնտեղ կարդում են ժամացույցների և նրանց պատմության մասին:

76․ Ուրիշի ուղղակի խոսքերն անուղղակի դարձրու ր գրիր ընդգծված բառերից յուրաքանչյուրն ինչպես փոխեցիր։

Արագիլին հարցրին, թե ինչո՞ւ է անվերջ մի ոտի վրա կանգնում:
Գարնանը մոծակը դուրս եկավ ուղտի ականջից, ուղղեց թևիկներն ու տզզաց բարեկամին, որ շնորհակալ է հյուրընկալության համար, և հայտնեց, որ նա գնում է։
Ուղտը վիզը ծռեց, մի կերպ տեսավ իր հետ խոսող մոծակին ու ասաց, թե ով է մոծակը, նա նրան չի ճանաչում։
Մոծակը թռավ առյուծի մոտ ու ձայն տվեց, որ նա նրանից չի վախենում, ոչովհետև առյուծը նրանից ուժեղ չէ։

77․ Ուրիշի անուղղակի խոսքերն ուղղակի դարձրու և գրիր ընդգրկված բառերից յուրաքանչյուրն ինչպես փոխեցիր։

-Ես միշտ ուզում եմ իմանալ, թե ինչու են փայլում աստղերը․ — ասում էր Փոքրիկ Իշխանը։

-Ինձ բոլոր աստղերն են ենթարկվում․ — ասաց թագավորը։

-Ես շատ տարօրինակ մարդկանց եմ տեսել․ — պատմում էր ճանապարհորդը։

-Ես կարող եմ գնել նոր հայտնաբերված աստղերը․ — պնդում էր գործարար մարդը։

-Նորահայտ մոլորակի վրա օվկիանոս կ՞ա արդյոք․ — հարցնում էր աշխարհագրագետը։

78․ Նախադասությունն ընդհարձակիր՝ ընդգրկված բառին ավելացնելով լրացումներ, որոնք նույն հարցին պատասխանեն։

Գնացքը արագ և վայրի կերպով մոտենում էր կայարանին, որպեսզի մարդկանց քաղաքից-քաղաք տեղափոխի։

Կետը թափահարեց հսկա և ծանր պոչը, որպեսզի վախեցնի շրջապատում եղած մարդկանց և ձկներին։

Խիզախ և ակտիվիստ բազմությունը սպասում է, որպեսզի նախարության հետ զրույց ունենա, որ Ամուլսարը հանք չի լինելու։

Կրինարեը դանդաղ շեմելով դուրս եկան ափ, որպեսզի մի քիչ թաքանան, արևայրուկ ընդհունեն և կրկին ջուրը մտնեն։

79․ Շարքի բոլոր բառերը բացի մեկից, նույն ձևով են կազմված։ Գտիր օրինաչափությանը չենթարկվող բառը։

ա) Տնային, մարդկային, տղային, կապկային, լեռնային:
բ) Ձգան, փական, իշխան, ձկան, վիպասան:
գ) Պապոնք, մերոնք, ձերոնք, զարթոնք, հոնք:
դ) Համառորեն,տնօրեն, վեհորեն անսրտորեն, մարդկայնորեն

80Երկխոսություն հորինի՛ր, որ կարող է լինել հանդիսությունների դահլիճում: Երկխոսության թեման կլինի նվիրված Հայոց պատերազմին: Երկխոսության ընթացքւմ հարցերը կլինեն օրինակ՝ ինչպես կարող էինք հաղթել: Ինչ կլիներ եթե Շուշին չհանզնեինք: Ինչպես կարող ենք բանակցություններում հաղթել:

81Բառակապակցություններ կազմի՛ր հարցում արտահայտող բառերը տարված գոյականներով փոխարինելով: Վերադառնալ’ ո՞ւրՏուն, երկիր, ինչի՜նմիտք, կարծիք: Տուն, երկիր, միտք, կարծիք Անդրադառնալ’ ինչի՛ն Միտք,կարծիք, որտե՜րղհայելի, ջրեր, ապակի: Միտք, հայելի, ջրեր, ապակի, կարծիք: 82. Կետերը փոխարինիր հարմար շաղկապով կամ’ շաղկապական բառով Լեռնային հովիտներում գիշերը ձյուն է սպասվում. իսկ հովիտներում’ անձրև: Աշուն էր. ցովաշունչու պայծառ աշուն այն սովորաբար լինում է Արարատյան դաշտաում: այդ ջրերը ձյան հալոցքից կամ հորդառատ անձրևներից վարարում էին. դաշտում բնական ավազաններ էին գոյանում: Կարդացի անունս մի ոտանավորի տակ և ինձ թվաց. որ իմ այդ ստորագրությունը ոսկե տառերով է տպած: նա մինն ուներ, տասն եմ արել: Այն օրից. հետո գյուղ էր եկել, անցել էր ուղիղ մեկ ամիս: Հյուրերին առաջնորդեց դեպի տաղավարը որը գտնվում էր բակի խորքում: Բոլորը նկատեցին, երբ ձկնորսներն ափ դաուս եկան: նա մեծահռչակ զորավար էր. և երկրների կուսակալ: այդ նույն ուղղությամբ չէին գնում. միմյանց չէին հանդիպում: այն հնէաբանը. և թանգարանի տնօրենը նոր քննաության գաղափարին չընդդիմացան: 83. Կետերը փոխարինիր նախադսություններով, որոնք նկարագրեն, բացատրեն կամ վերաբերմունք արտահայտեն: այդ Ամերիկուհի Արդատ էվիտը կյանքում առաջին անգամ էր օդանավից պարաշյուտով թռչում, բայց ճիշտ նշանակված տեղում վայրէջք կատարեց: Թեև կինը յոթանասունչորս տարեկան էր. բայց նրա թռիչքն ավելի հաջող էր. քան նրա հետ ցատկող պարաշյուտիստ աղջիկներից շատերինը: 84.  Կետերի փոխարեն տրված հոմանիշները հերթով գրի՜ր: Բացատրի՜ր ստացված նախադասությունների իմաստային տարբերությունները կամ նրբերանգները: ՛Հիվանդության պատճառով (շնորհիվ, պատճառով, պատրվակով) դասի չգնաց: Տղան լավ էր զգում, որ կարողացավ ընկերներին պաշտպանել (պահպանել, պաշտպանել): Ո՞վ քեզ ;դրդեց (մղեց, դրդեց) այդ արարքին: թողեց. (թողեց, լքեց) իր հոտն ու գնաց լույսի ուղղությամբ: 85. Նախադասությունները լրացրո՜ւ կետերը փոխարինելով ուղղակի խոսքերով: Հյուրն ուշադիր լսում էր ոգևորված ուղեկցի պատմությունը տաճարի մասին ու մտածում էր, թե երբ է կառուցվել Քաղցն անհամբեր էր դարձրել նրան, ու լսելով տանտիրուհու շաղակրատանքը’ մտքում ասում էր թե երբ է պտրաստ ;ինելու ճաշը Արդեն ամեն ինչ պարզ էր ու հասկանալի, նա գրեց թեստը Ցուցանակն անտառում զբոսնել ցանկացողներին զգուշացնում էր զգույշ լինել: Զարմացած նայում էր վիճող անծանոթներին ու մտածում Վազում էր ծիածանի հետևից ու իրեն-իրեն շշնջում որ կհասնի նրան Սպասումից ձանձրացած’ մտածում էր ինչ անել: Գրքում մի նախադասություն էր ընդգծված թագավորների մասին: Այդ մասին օրագրումս գրեցի որ չմոռանամ: 86.  Նախադասության  րնդգծված մասը հանի՜ր և ստացված մասում անհրաժեշտության դեպքում փոփոխություննե՜ր արա: Օրինակ’ երբեմն արջն իրեն այնպես թափով էր գցում տակառի մեջ. որ մյուս կողմից դուրս էր ընկնում: — երբեմն արջն իրեն թափով գցում էր տակառի մեջ: Վաղուց ի վեր բժիշկներն ու գիտնականները վիճում են, թե մագնիսական դաշտն ազդում է մարդու՛ առողջության վրա՛. Այդ վեճը նոր թափով բորբոքվեց այն ժամանակ, երբ մի շարք երկրներում սկսեցին կիրառել մագնիսական ապարանջաններ: Մագնիսական դաշտը լայնացնում է մաշկի մազանոթները. Ուղևորվելու համար ջերմանավն էի ընտրել այն պատճառով, չեն վստահում օդային տրանսպորտին՛. Վանդակի առաստաղից անտակ տակառ էինք կախել նրա համար, որովհետև առջը սիրում եմ խաղալ: Միշտ չէ որ հնարավոր է լինում գնել կամ որսալ այն կենդանուն. եթե մեզ հարկավոր է: Արձանագրվել են բազմաթիվ այնպիսի դեպքեր, երբ կենդանիները այն ժամանակ ապրել են առանց սնվելու՛. Գերմանացի մի ինժեներ պատրաստել է այնպիսի չմուշկներ, որը շարժիչով է աշխատում: 87. Տրված բայերը պատճառակա՜ն դարձրու: Պատճառական դարձնող մասնիկն ընդգծիր: Օրինակ ա) զգալ — զգացնեի (զգացրի) բ) մեծանալ — մեծացնել (՛մեծացրի) գ) հագնել — հագցնել (հագցրի): ա) խաղացնեի, դողացի, եռացրի, թվալց, հավատացի, բ) փոքրացնել, լավացնել, վատանացնել, բարեկամացնել, թշնամացնել, մանրացնել, հզորանացնել բարկանացնել, բարձրացնել, քարացնել, գ) հասցնել, թռցնել տեսնել, փախչել, փակչել, կպչել: 88Աստ արված հետևության տեսած, լսած կամ կարդացած մի պատմություն պատմի՜ր: Եթե մի բանը կարող ես գործով ապացուցել, խոսքերդ իզուր մի՜ վատնիր: Կա պատմություն, որ գրեթե բոլոր աշակերտների հետ եղել է: Դա երբ դու վատ գնահատական ս ստանում և գնում ես ուսուչուհու մոտ, որպեսզի խոսես նրա հետ: Բայց ընդամենը կարելի է լավ սովորել ևգնահատականը ինքն իրեն կուղվի: 89 Տրված արմատներով բաղադրյալ (բարդ և ածանցավոր) բառեր կազմի՛ր` դրանք դնելով նոր բառերի սկզբում,  վերջում: Ձեռք-անձեռք-ձեռնասուն հյուր-հյուրատուն-անհյուրընկալ հույս-անհյուս-հյուսվածք վերջ-անվերջ-վերջնակետ գետ(գիտ)-գիտակ-անգետ գետ-գետափ-քարագետ 91. Տրված նախադասություններին նախադասություններ ավելացրո՛ւ՝ դրանք տրվածներին կապելով երբ, որ, թե, եթե, ինչպես, որովհետև, որպեսզի և այլ շաղկապներով ու շաղկապական բառերով: Օրինակ՝ Մինչև կրակելն  աղվեսները փախան: — Մինչև կրակելն աղվեսները փախան, որովհետև անզգույշ շարժումից թփերը խշխշացին: Խլեզները Մթնաձորում մարդուց չեն փախչում քանի որ մարդիկ նրանց չեն կպնում Վայրի վարազի պես էր անտառապահ Պանինը, տարածքից հեռու չեր գնում Արջը ոռնոցով մի ոստյուն էլ արեց Մթնաձորում սկսվեց անհավասար մի կռիվ մարդու և գազանի միջև քանի որ գազանը հարձակվեց մարդու վրա ճամփին նրա ձիու սանձից բռնում էին որ չփախնի Կեսգիշերին կտուրի վրա խոսելիս էր ասել դրա մասին Ջուրը բակի ջրհորի՛ց բերեք: որ մոտիկ լինի

92.Հնդկաստանում Պոնդիշերի քաղաքում փղերի փոքրիկ հանձնարարություններ տալու սովորություն կա։ Երբ լավ են բացատրում, խելացի կենդանին կարողանում է ինքնուրույն շատ լավ տակարել տրված հանձնարարությունը։ Մի անգամ մի փղի հանձնարարել էին շակ ինձ մոտ բերեին նորոգելու։ Փիղը սպասեց մինչև աշխատանքը ավարտեցի և ետ տարեց կաթսան։ Սակայն գործը վատ էի կատարել։ Փղին ցույց տվեցին, որ կաթսան կաթում է և նորից ուղարկեցին ինձ մոտ։ Փիղը ճանապարհին կաթսան լցրեց աղբյուրի ջրով և կնճիթով կաթսան պահեց իմ գլխավերևն այնպես, որ ջուր կաթի իմ դեմքին։ Ես հասկացա ու այս անգամ կարգին նորոգեցի կաթսան։ 93. Լեզու բազմիմաստ բառր նախադասությունների մեջ գործածի՜ր քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով: Կատուն իր լեզվով լիզում էր իր ամբողջ մարմինը: Շատ լեզուներ իմանալը լավ է: 94. Պատմությունը դարձրո՛ւ ներկա ժամանակով: Տրված և ստացված տեքստերում ո՜ր նախադասությունները լրիվ համընկան: Մեր կապիկը մի աֆրիակցուց ենք ձեռք բերել, որը վառ անհատականությամբ ու յուրահատուկ հումորով օժտված մի էակ է: Ամեն օր նրան դուրս ենք տանում ու կապում ծառին: Առաջին երկու օրը խելոք նստում է տան մուտքի մոտ. ու նրա կողքով չընդհատվող հոսանքով անցնում են որսորդները, մեզ սննդամթերք բերող պառավ կանայք, խումբ-խումբ վազում են խխունջներ ու միջատներ բերող փոքրիկ տղաները: Մենք ենթադրում ենք, որ այդ անդադար շարժումը կզվարճացնի ու կհետաքրքրի կապիկին: Այդպես էլ եղավ: Նա շատ շուտ գլխի ընկավ, որ պարանի երկարությունն իրեն թույլ է տալիս թաքնվել բակի դռնակի մոտ, և օգտվեց դրանից: Հենց որ ոչինչ չկասկածող մի աֆրիկացի բակ է մտնում, կապիկն իսկույն դուրս է ցատկում դարանից ու բռնում խեղճի ոտքը: Հետն էլ այնքան սոսկալի ճղճղոց է գցում, որին նույնիսկ ամենապինդ նյարդերն ունեցող մարդը չի դիմանում: 95 . Բարդ նախադասությունները պարզ նախադասություններո՛վ արտահայտիր (ընդգծված բառերը հանիր կամ ուրիշներով փոխարինի՛ր և անհրաժեշտության դեպքում փոփոխություննե՛ր արա): Օրինակ ՝ Մի անգամ մի ժլատ մարդ կորցրեց քսակը, որի մեջ քսան ոսկի կար: — Մի անգամ մի ժլատ մարդ կորցրեց քսակը: Քսակում (կամ դրա մեջ) Քսան ոսկի կար: Շվեյցարիայի Լյուցեռն քաղաքի կենտրոնում մի անսովոր ցուցատախտակ կա: Դրա վրա նշված են նույն անունը կրող բոլոր քաղաքներն աշխարհում: հարյուր վաթսուն տարեկան ում մահացավ1907 թ. շվեդական Ուպսալի քաղաքի բնակիչ Նիլս Պաուլսոնը: Որբացան նրա երկու որդիները: Ավագը հարյուր երեք տարեկան ըէր: Կրտսերը՝ տասը: Անգլիայում հրատարակվել է մարդկության պատմության մեջ հայտնի մարդկանց ցուցակ: Նրանք գրել են ձախ ձեռքով: Եգիպտացի մի միլիոնատիրոջ ազգականները նրա մահից անմիջապես հետո գնացին նոտարի մոտ: Նրանք իմանան ժառանգության մասին: Կտակին ծանոթանալուց հետո հանգուցյալի ազգականները քիչ մնաց խելքները թռցնեին, որովհետև իր փողերը տասը եղբայրներին ու քույրերին թողնելու փոխարեն կտակել էր իր կենդանիներին: 96. Փակագծում տրված հարցին պատասխանող նախադասություն ավելացնելով՝ տրված պարզ նախադասությունները բարդ դարձրո՛ւ (որպեսզի ավելացրածդ նախադասությունը կապվի, կարող ես անհրաժեշտ բառ ավելացնել): Օրինակ՝ Մուտքից դուրս եկավ: (ո՞վ) — Մուտքից դուրս եկավ նա, ում տեսել Լինր առավոտյան:Մուտքից դուրս եկավ նա, ով վերջինն էր մտել Մուտքից դուրս եկավ նա, ումից լուր էինք ուզում իմանալ   Հանկարծ հայտնվեց այն տղան որին նա տեսել էր երեկ: Ուրեմն կատարվե՞ց երազանքները: Այստեղից չի լսվի կրակոցի ձայնը: Հևասպառ սարն էր բարձրանում լեռնագնացը: 98.Օրիանկ՝ Նրա համար ամենից մեծ հաճույքը այգին ու արտերը ջրելն էր: — 1. Ամենից հաճույքով նա այգին ու արտերն էր ջրում: 2. Ամեն ինչից ավելի նա սիրում էր այգին ու արտերը ջրել: 3. Նա շատ էր սիրում այգին ու արտերը ջրելը: 4. Նա մեծ հաճույքով էր ջրում այգին ու արտերը: 5. Այգին ու արտերը ջրելուց հաճելի գործ չկար նրա համար: Կարկտին հաջորդեց անձրևը: Անձրևը,հաջորդեց կարկտին,հաջորդեց կարկտին անձրևը Մի բարակ արահետ Օրանջիայի ձորակը միացնում էր գյուղի հետ: Օրանջիայի ձորակը միացնում էր գյուղի հետ Մի բարակ արահետ,Օրանջիայի ձորակը Մի բարակ արահետ էր միացնում գյուղի հետ,գյուղի հետ Օրանջիայի ձորակը լի բարակ արահետ էր միացնում: Խորհրդավոր է գիշերային զանգիձայնը՝ լի ինչ-որ գուժկան հնչյուններով: Գիշերային զանգիձայնը լի է ինչ -որ խորհրդավոր գուժկան հնչյուններով:Ինչ- որ գուժկան հնչյուններով լի է գիշերային խորհրդավոր զանգիձայնը:Գուժկան հնչյուններով լի է խորհրդավոր գիշերային ինչ-որ զանգիձայն: Ննջարանը լուսավորվում էր արդուզարդի սեղանին վառվող մոմերով: Ննջարանի արդուզարդի սեղանը լուսավորվում էր վառվող մոմերով: Վառվող մոմերով լուսավորվում էր ննջարանի արդուզարդի սեղանը: Արդուզարդի սեղանի վառվող մոմերով լուսավորվում էր ննջարանը: Միմիայն սարսափից էր դիմել այդ հուսահատ քայլին: Հուսահատ քայլի դիմել էր միմիայն այդ սարսափից: Միմիայն այդ հուսահատ քայլի էր դիմել սարսափից: Դիմել էր հուսահատ քայլի միմիայն այդ սարսափից: Այդ սարսափից դիմել էր միմիայն հուսահատ քայլի: Մեր տան պատշգամբից տեսա աղջկանը՝ ցախը շալակին, բրդե շալը գլխին: Պատշգամբից մեր տան տեսա ցախը շալակին բռթե շալը գլխին աղջկան Բրդե շալը գլխին ցախը շալակին աղջկա տեսա մեր տան պատշգամբից: Արձանագրությունն այնպես էր մաշվել, որ ամբողջովին անընթեռնելի էր դարձել Այնպես էր մաշվել արձանագրությունն, որ ամբողջովին անընթեռնելի է դարձել: Մաշվել էր այնպես, որ արձանագրությունն անընթեռնելի էր դարձել ամբողջովին: Արձանագրությունը մաշվել էր այնպես որ դարձել էր ամբողջովին անընթեռնելի: 99. Բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր միայն տարված բառերի արմատներով: Հայրապետ-հայրություն-պետություն դիմադիր-դիմանկար,որմնադիր խաչակնքել-խաչքար,կնքամայր Ծանրակշիռ-ծանրություն,կշռաքար Գլխարկ-գլխավոր, հարկավոր Զվարթաբան- Զվարթնոց,անբան Ձայնասփյուռ- ձայնասկավառակ, սփյուռք Լուսապսակ- լուսանկարներ, պսակադրություն Աստղագուշակ- աստղային, գուշակել Մեղմաշունչ- մեղմիկ, շնչել Կանխավճար- կանխարգելման, վճարել Բարետես- բարեհամբույր, տեսլական Ժպտալից- ժպտալ, լիցքավորում 100 Նախադասա թյունն րնդարձակի՛ր’ կետերը համապատասխան բառերով փոխարինեյով (ամեն նախադասությունից մի քանի տարբերակ գրի՛ր): Մայր գայլը իր ձագի պահապան է: փոքրիկ փղիկը համեստորենդիմեց իր մորը: կոկորդիլոսը զայրացած  ասաց անտիլոպներին որպեսզի նրանք լքեն ջուրը : ջրառատ ջրհորը շոգից  ցամաքել է այգում:

Ահա մենք անցանք երկրի օզոնաին շերտը և ամեն ինչ սկեսց լողալ: Նավը դանդաղեց: Տիեզերքում շատ գեղեցիկ էր, բայց մեկտեղ սարսապելի:

Կատուն առավոտյան միշտ ձգվում է:

Հարուստ մարդը իր անխելքության պատճառով դարձավ աղքատ:

Խեղճ մարդուն ոչմեկ չեր օգնում:

Տղան վաղից գույնը գցել էր:

Երկինքը գեղեցիկ է իր բոլոր երանգներով:

Ապուրը մի քիչ աղի էր եղել:

Հախտողն առաջինն է սկսում մարտը:

Հայրն իր որդուն շատ է սիրում:

Քանի որ ես ապրում եմ սեպական տնում, մեր մոտ չկա բակ: Միայն փողոց է, բայց իհարկե այնտեղ ունեմ շատ ծանոթներ: Բայց իհարկե դեմպքեր քիչ են լինում, համարյա չեն լինում:

2, ն

3, ը

4 ն

6, ն

5 ը

6, ը

7,ն

ծաղիկներ նվիրեց աստղին

չնվիրեցին

նվիրեցի

չեն գտել

արդեն գտել են

կախարդին, դեղին

2, ժողովուրդներն

3, գործածվել

4,լեզուներ

5, խոսում

6, ստեղծագործություններ

7, ցուցադրվել

8, դահլիճ

9, կիլոմետր

10, տեսակներ

11, աճել

Տրված տեքստերը փոխադրիր՝ ընդհանուր վերնագիր և հետևություն գրելով։

Բնության պահապանները

Ա. Մի անգամ դեպի հարավ չվելիս ծիծեռնակները փորձանքի մեջ ընկան: Այդ տարի Շվեյցարիայում ուժեղ ցրտից բոլոր միջատները սատկել էին; Դե, էլ ի՛նչ պիտի ուտեին ծիծեռնակները. չէ՞ որ շատ թռչունների նման նրանք էլ են միջատներով սնվում: Խեղճ ծիծեռնակները սովից ուժասպառ եղան ու վայր ընկան: Բայց Շվեյցարիայի բնակիչներն անօգնական չթողեցին նրանց. հավաքեցին, դրեցին տուփերի մեջ ու տարան երկաթուղային կայարան: Այդտեղից էլ հատուկ գնացքով արագ ու ապահով ուղարկեցին հարավ:

Բ. Հնդկաստանի Ուտար Պլադեշ նահանգում բնության շատ կրքոտ պաշտպաններ են բնակվում: նրանք կազմել են « Չիպկո Անդոլայ» («Գրկի՛ր ծառը») ընկերությունը: Երբ ընկերության անդամներից մեկն իմանում է, որ ինչ-որ տեղ  պատրաստվում են ծառ կտրել, համախոհներին անմիջապես հայտնում է, և նրանք բոլորը շնչակտուր սլանում են այնտեղ: Ծառահատների հայտնվելուն պես ընկերության կամավորներից յուրաքանչյուրը մի ծառի բուն է գրկում և թույլ չի տալիս, որ կտրեն:

Նյութերը բնության պահապանների մասին էին, ասվում էր, թե ինչպիսի բնության պահապաններ են լինում, մեկը՝ ծառն է պաշտպանում, իսկ մյուսը՝ կենդանիներին։

113․ Բարդ նախադասությունը պարզեցրո՛ւ` նրա մեջ եղած նախասասություններից մեկը հանելով։

Գյուղի վերևում հին քարայրներ կան, որոնց շվաքում նախրից  հետ մնացած հորթերն են նստում:
Եվ որովհետև այդ օրը Պանինը անտառ չպիտի գար (նա լսել էր, որ անտառապահը հիվանդ է), Ավին գերադաս համարեց մի շալակ ցախ տանել տուն:
Կա ձմեռվա ճանապարհ, որ անցնում է արևկող տեղերով, վտակների ավազուտ հունով:
Մանուկները գնում են ծանոթ արահետով, որովհետև մյուս կածանները նրանց անծանոթ են ու երկյուղալի:
Գարնան մի գեղեցիկ առավոտ, երբ ամեն ինչ աշխույժ և դուրեկան է թվում, Անժիկն ու մինա բիբին գնացին դեպի ձորակ:

114․ Գտիր տրված բառերի բոլոր նմանությունները։

Սրանք բոլորն էլ դերանուններ են, տարբերությունն այն է, որ մեկը՝ առաջինն դեմք է, մյուսը՝ երկրորդ դեմք, մյուսը՝ երրորդ։

115․ Կետերի փոխարեն ավելացրու նախադասություններ, որոնք նկարագրեն նախորս կամ հաջորդ նախադասության առարկան կամ վերաբերմունք արտահայտեն։

Որսորդը մեծ դժվարությամբ մի հավք բռնեց: Խորամանկ հավքը կչկչում էր, բայց դրան մեկ տեղ նաև մտածում էր։ Հավքը հանկարծ լեզու առավ ու ասաց.
-Որսո՛րդ, ինձ բա՛ց թող, քո լավության դիմաց քեզ համար երեք հատ մարգարիտ կածեմ:
Որսորդը հավատաց ու բաց թողեց: Հավքը ծառի վրա թռավ, մի բարձր ճյուղի նստեց: Խեղճը միամիտի նման արդեն պատկերացնում էր, թե ինչպետք է անի այդ մարգարիտե ձվերը, հավքը ծառի ճյուղին նստած էր։ Որսորդն էլ կանգնել ու մարգարիտներին էր ապասում: Նա արդեն մտածում էր, թե ինչպես է օգտագործելու այդ ձվերը։ Բայց հավքն իր խոստումը կատարելու միտք էլ չուներ: Որսորդը զղջաց ու ձեռքը պարզեց, որ նրան նորից բռնի, բայց չհասավ: Սուտասան Հավքը Չար ծիծաղով նստած էր ծառի ճյուղին, նրա ցանկությունը կատարվել էր․․․  Հավքը ծիծաղեց ու ասաց.- Ձեռքդ մի՛ մեկնիր նրան, ինչին չի հասնի. սա մեկ: Չլինելու բանին մի՛ հավատա. սա երկու: Անցած- գնացածի համար մի՛ ափսոսա, սա էլ երեք: Ահա՛ քեզ երեք մարգարիտ:

Ընդգծված բառաձևը երբ են սխալ և էրբ ճիշտ։ Սխալ ձևերնն ուղղիր։

Գնալուց մի անգամ էլ պատվիրեց զգույշ լինել:
Քո գնալուց հետո հյուրեր եկան:
Այդ աղջկան փրկելուց քիչ էր մնում ինքը խեղդվեր:
Մարդու կյանքը փրկելուց բարի գործ կ՞ա:
Շտապելուց ամեն ինչ գցում էր ձեռքից:
Շտապելիս ինչ-որ մեկը կանգնեցրեց նրան:
Հոգնել եմ նույն բանն անվերջ ասելուց:
Այդ ասելիս հանկարծ գլխի ընկավ, որ մոռացել է գլխավորը:
Հեռանալիս հիշեցրեց իր հրավերն ու խնդրանքը:
Հեռանալուց հոգնել եմ, ուզում եմ բոլորիդ միասին տեսնել:
Ուշադիր դիտելիս վրան ճեղք կնկատես:
Դա դիտելուց հետո էլ ոչինչ չեմ ուզում տեսնել:

118․ Ժամանակային սխալ ձևով գործածված բայերը գտիր և ուղղիր։

Մեր կյանքի մեջ աշխուժություն էր մտցնում մարդանման կապիկը՝ Չամլին, որն ամեն առավոտ թեյ բերող սպասավորի հետ մտնում էր մեր ննջարանը: Մի ցատկով կտրեց դռնից մինչև մահճակալս  ընկած տարածությունը և թռավ մահճակալիս:  Ի նշան ողջույնի` շտապ-շտապ համբուրում էր ինձ իր խոնավ շուրթերով ու հետո տնքտնքալով հետևում էր, թե ինչպես եմ կաթ, թեյ ու շաքար (հինգ գդալ) լցնում իր բաժակը: Բաժակն ինձնից վերցնում էր հուզմունքից դողդողացող ձեռքով, մոտեցնում շուրթերին ու խմում ահավոր մի ֆռոցով: Առանց դադար տալու ավելի ու ավելի էր բարձրացնում բաժակը, մինչև որ այն շուռ էր գալիս մռութի վրա: Դրանից հետո վրա էր հասնում մի երկար ընդմիջում: Չամլին սպասում էր, որ կիսահալված շաքարը հոսի իր լայն բացված բերանի մեջ: Երբ համոզվեց, որ բաժակի մեջ էլ ոչինչ չկա, խոր հոգոց էր հանում ու բաժակը վերադարձրեց ինձ՝ այն աղոտ հույսով, որ նորից կլցնեմ:

119. Տրված բառերը բաղադրիչների բաժանիր և պարզիր, թե բառաշարքերից յուրաքանչյուրն ինչ ընդհանրությամբ է կազմված։

ա) սահմանադիր — սահման — ա — դիրք զրուխտափայլ — զրուխտ — ա — փայլ, կանխավճար — կանխիկ — ա — վճար, սնափառ — սին — ա — փառ, բաղաձայն — բաղ — ա — ձայն, պարտատեր — պարտ — ա — տեր, կենսախինդ — կենս — ա — խինդ, ջրամուկ — ջուր — ա — մուկ, արևամուկ — արև — ա — մուկ, ձեռագործ — ձեռք — ա — գործ, նորամուտ — նոր — ա — մուտք,

բ) կենարար — կեն — արար, կենսուրախ — կենս — ուրախ, զուգընթաց — զուգ — ընթաց, ջրկիր — ջուր — կիր, ջրհեղեղ — ջուր — հեղեղ, բանբեր — բան- բերող, քարտաշ — քար — տաշող, տնպահ — տուն — պահող, լուսնկա — լույս — ընկնող, մթնկա — մութ — ընկնող, ձնծաղիկ — ձյուն — ծաղիկ, ռնգեղջույր — ռունգ — եղջույր, քարափ — քար — ափ, մոլեռանդ — մոլ — եռանդ, հրձիգ — հուր — ձիգ, քարտաշ — քար — տաշող, ակնհայտ — աչք — հայտնող

Ա և Բ-ն տարբերվում են նրանով, որ Ա-ում կան հոդակապեր, իսկ Բ-ում չկան։

120․ Կետերի փոխարեն ժամանակ ցույց տվող հարմար բառ կամ բարակապակցություն գրիր։

Հին ժամանակ ենթադրում էին, որ Վեզուվի ժայթքման ժամանակ (մ.թ.ա. 79թ.) կործանվել է երեք քաղաք՝ Հերկուլանիումը, Պոմպեյն ու Ստաբիան: Սակայն նոր դարերի նշանավոր հրաբխի լավայի և մոխրի տակ թաղված մի այլ քաղաք են գտել՝ Օպուլենտիսը: Պեղումները վերջնականապես ցույց տվեցին, որ այդ քաղաքում ժամանակին ապրելիս են եղել միայն ունևոր մարդիկ: Աղքատների տներ դեռևս չեն հայտնաբերվել:

Գիտնականները միայն գանգի օգնությամբ մարդու մասին շշատ բան կարող են ասել՝ նրա սեռը, տարիքը, ազգային պատկանելությունը, մարմնի կառուցվածքը, մտավոր ունակությւոնը և այլն: Բայց պարզվում է, որ գանգը <<խոսում է>> ոչ միայն տիրոջ մասին: Հնում գոյություն ուներ այն կարծիքը, որ Աֆրիկա մայրցամաքն ու Սիցիլիա կղզին ժամանակին միացած են եղել: Այդ կարծիքն այլևս ապացուցվել է: Կղզում գտել են երեք միլիոն տարի առաջ ապրած նախամարդու գանգ, որը նման է ոչ թե եվրոպացի, այլ աֆրիկացի իր ժամանակակիցների գանգին: Քանի որ այն ժամանակ նավեր չկային, որ աֆրիկացին նավակով հասներ Սիցիլիա, իսկ լողալով այդքան ճանապարհ կտրելն անհնար է, ուրեմն կզղին մայրցամաքի մասն է եղել:

144

1 հեռացնում են մյուս թմերը խախտումի պատճառով

2 եկել եմ թաքցնել ձեզ լուրերից

3 անսիրտ մարդիկ կյանքը տարբեր են տեսնում

145

բույսերի, ազգերից, թաքնվելու տարածք փնտրելիս, հեռվանալ, կանաչկեկով տարածելով, մեգապոլիսում ապրողներին, ծառից պատրաստված, ստեղծման տարբերություն:

146

Ամառային սիրուն երեկո էր և արեգակն արդեն թեքվում էր, դեպի իր մուտք: Մի փոքր տոթ օդին խառնվել էր մեղմ հովիկը և զբոսնելը, հաճելի էր դարձել: Հանգստյան օր էր և ծովափին, շատ մարդիկ կային: Բոլորն անհանգիստ էին և հայացքներն ուղղել էին ծովում, ինչ-որ բան: Միայն բարձրախոսմ էր անտարբեր ընդհանուր հուղմունքին և բարեխղճորեն իր գործն էր անում. զբաղեցնում էր հանգստացող հասարակությանը: Հաղորդավարը միապաղաղ ձայով, ինչ-որ բան էր կարդում և այդ ձայնը մատնում էր ձանձրույթն ու, հոգնածությունը: Մակույկավարների, տնակում անվերջ զնգում էր հեռախոսը և ոչ մկը չէր մոտենում, որ խոսեր կամ գոնե անջատեր այն:

147

1 Անծանոթների հետ մի շփվիր, այլապես կարող ես վատ իրավիճակում հայտնվես:

2 Ոչ թե դավաճանի հետ շբվիր, այլ դեպքում ճգիտես, որ տեղից կգա հարվածը

3 Ոչ միայն կռվի մասին մտածի, այլն մեկ մեկ խաղաղության մասին էլ

4 Լավ մարդկանց հետ բարեկամ եղիր, այլն ոչ թե թշնամի նրանց հետ

148

Մարդուն ըստ իր արարքին են ճանաչում:

մի գյուղում ապրում էին մի պապ և թոռ: Պապը ճանաչված էր այդ գյուղում նրանով, որ միշտ օգնում էր, բարեհոգի էր և ագահ չէր: Մարդիկ մտածում էին, որ թոռռնել նույն ձևի լավ մարդ կլինի բայց ցավոք բոլորին թոռը բոլորովին պապու հակառակ կողմներ ճար էր, վատ էր պատճառում բոլորին և ագահ էր: Մի օր ինչվոր մեկի թոռը եկավ գյուղ և որոշեց ընկերնել գտնել գնաց ծանոթացավ մի քանի երեխաների հետ և նրանցից մեկը սկսեց պատմել թե այդ պապու թոռի հետ ընկերություն մի արա, ինքը միյաին քեզ վատ կանի և այդպես շարունակվեց մեկը մյուսին էր ասում այդ մասին և այդպետ այդ թոռը մնաց մեն մենակ միայն պապն էր մնում նրա կողքը:

150

ձայնը ինչպիսի?

եկել ես ուր?

որտեղ?

ինչ արեց?

151

Ալոն ամենտեղ տարածված բառ է, որը օգտագործվում է զանգերի ժամանակ: Դա շատ ավելի հին է, քան հեռախոսը: Մինչև հեռախոսի գյուտն այդ բառը նավերի վրա է օգտագործվել խոսափողով կանչերի ժամնակ: Ալոն թարգանվում է ինչպես լսում եմ:

152

մինչև այդ օրը, միշտ, այդ ժամանակ, մի անգամ

153

20 երորդ դարում վիեննացի աստղագետ Պալիսը հայտնաբերեց նոր աստղակերպ: Գիտնականն աստղագիտական հզոր գործիքներ գնելու համար գումար չունի: Նա հայտարարեց, որ վատճառում է նոր աստղի անուն տալու իրավունքը: Հայտնվեց իսկական գնորդ: Գնորդը Ալբերտ Ֆոն Ռոտշիլդն էր: Միլիոնատիրոջ ցանկությամբ աստղի անունը դրեցինք Բետի:

ՍՏԵՂԾԱՐԱՐ — ԱՆԵԼ ԳԼԽԱԿԵՐԳԼԽԱԿԵՐ — ՈՒՏԵԼՀԵՌԱԳՆԱՑ-ԳՆԱԼԶՈՒԳԸՆԹԱՑ — ԸՆԹԱՆԱԼՍՐՃԱՂԱՑ-ԱՂԱԼՀԵՌՈՒՍՏԱՑՈՒՅՑ-ՀԵՌՈՒԱՍՏԵՂԱԾԻՆ-ԱՍԵՂԱՆՎԱՆԱԿԻՑ-ԱՆՈՒՆ162)163) Առյուծը քնած էր, մի մուկ եկավ ու բարձրացավ նրա մարմնին, սկսեց վազվզել նրա վրայով: Առյուծը զարթնեց ու բռնեց նրան, և հենց այն է, ուզում էր խժռել, մուկը խնդրեց, որ բաց թողնի իրեն, ու նա նրա լավության տակից դուրս կգա: Ռյուծը քահ-քահ ծիծաղեց, թե մո՞ւկը պիտի իրենց լավւոյթուն անի, բայց մկան ինքնավստահությունը դուրս եկավ, ու նրան բաց թողեց: Բայց այնպես պատահեց, որ մուկն իսյկապես հատուցեց առյուծին՝ նրա կյանքը փրկելով, ամենահզորներն էլ կարող են փորձանքի հանդպիպել: Մի օր առյուծն ընկավ որսորդների ճանկը. նրանք առյուծին պարանով կապկպեցին ծառին և առյուծը ցավից ու վիրավորանքից մռնչում էր: րա զարհուրելի ձայնն ամբողջ անտառը բռնել էր, բայց ո՞վ կմոտենար. բոլոր գազանները թաքնվել էին, առհուծի ձայնն ընկավ մկան ականջը: Մուկը վազվզելով եկավ, կրծեց պարանն ու ազատեց նրան, ու երբ արդեն հեռու էին մարդկանցից, մուկն ասաց, որ նա այն ժամանակ ծիծաղեց իր վրա և չհավատաց նրան, հիմա թող իմանա, որ մուկն էլ կարող է երախտահատույց լինել:164)Ծովը նավաբեկյալին ասաց.– Նավի խորտակվելու մեղավորը ոչ թե ես եմ, այլ հողմը, որ թռչում է քո վրայով:Շունը գայլին հարցրեց.Ի՞նչ է անելու մի ամլիկ գառը, որ բան ու գործ թողաց եկել ես նրան փախցնելու:Գյուղացին որդուն ասաց.– Եթե մենք իրար հետ հաշտ լինեն, ոչ մի թշնամի մեզ չի հաղթի, իսկ եթե գժտվենք, ամեն մեկն էլ հեշտությամբ կհաղթի:Շների ճանկն ընկած գայլն ասաց.– Ես շատ եմ ափսոսում, որ որսի ետևից ընկնելով կյանքս եմ կորցնում:165) Նավակն արդեն մոտեցել էր նավապետին:Սա պատմություն է հին քաղաքի մասին:Արդեն շատ հեռու եք մեզնից:Դեռ կլսեք մեր մասին:

մարդու երեսը անծանոթ էր:

Կտորը փռել էին չորանոցի վրա երեսի կողմով:

Ջութակի պատյանի երեսի կողմը փոշոտ էր :

Թղթի երեսին նկարված էր մի գեղեցիկ դիմանկար :

Գիտնականը իր լաբարատորիայում փորձում էր հասկանալ, թե ինչպես է ստեղծվել լուսինը:

Դպրոցի ավտոբուսը լիքն էր ուղևորներով քանի որ առավոտ շուտ էր:

Նախնադարի քարանձավի մուտքը փակ էր, քանի որ տարիների ընթացքում քարեր էին կուտակվել մուտքի մոտ:

Երբ բոլոր ընդիմախոսներին լռեցրեց ու համուզեց, սկսեց որիշ բանի մասին խոսել:

Երբ նորեկն էր խոսում, ամբողջ դասարանը լուռ լսում էր նրան։

Արևն ուժգին այրել էր կնոջ դեմքը։

Ահռելի որոտից արագ պայթում էր երկինքը։

խաղի ժամանակ բարկանում եք?

Այս օրավինց բոլոր կասկածներս փարատվեցին։

Երեկ երեկոյան հազիվ տեղ հասանք։

Մայր ու որդի այսօր զբոսնում էին։